'Het voelde als een gevangenis'
Vrijspraak voor oud-wethouder Zederik
ameide • De woning van Kees Bor staat aan het einde van een doodlopend straatje in Ameide. Sinds de inval van de ACM en politie, op 13 oktober 2009, is hij daarmee extra blij. 'De mensen uit het dorp hebben niets gezien.'
Niet dat Bor vindt dat hij iets heeft te verbergen. Maar de ophef in het dorp viel dankzij de ligging van zijn huis wel mee. Ook nu hij is vrijgesproken blijft het stil. "Mensen zwegen en zwijgen erover", zegt Bor schouderophalend.
De gebeurtenissen op 13 oktober 2009 staan hem nog helder voor de geest. In het kantoor aan de achterkant van zijn vrijstaande woning, met uitzicht op grazende koeien, vertelt hij: "Ik las 's morgens in de Bijbel over Daniël die onschuldig in de leeuwenkuil werd gegooid. Het greep me zó aan dat ik huilde, ik weet niet waarom. Ik ging ik aan het werk op het gemeentehuis in Meerkerk, waar ik wethouder was. Er kwam een agent naar me toe die zei: 'Je moet naar huis, er staan mensen voor je deur.' Bij mijn huis trof ik onder andere mensen van de politie aan, en van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMA, voorloper van de ACM: Autoriteit Consument & Markt, red.). Ik mocht niks meer doen, niet communiceren. Ze doorzochten het hele huis, namen computers en papieren mee."
"Het doet heel veel met je. Je bent je van geen kwaad bewust, komt hier thuis en daar lopen de leeuwen. Urenlang hebben ze met twee man verhoren afgenomen." Even later kwam zijn vrouw thuis. Zij zegt geëmotioneerd: "Ik zag al die mensen en dacht: er is iets met onze kinderen of kleinkinderen."
Niet bewezen
Bor vervolgt: "Na de inval stond mijn partij, de SGP, achter me. Maar bij de verkiezingen stond ik onderaan op de lijst. De burgemeester belde op 13 oktober een keer of drie: of ik vrijwillig wilde vertrekken. Ik zei: dat is niet aan de orde, er is niet bewezen dat ik iets strafbaars deed."
De oud-wethouder kreeg te horen dat samenwerken met andere handelaren tijdens executieveilingen niet mocht. Hij was zich van geen kwaad bewust, zegt hij. "Ik had eerst een dakdekkersbedrijf, ben in 1995 het onroerend goed in gegaan. Ik kocht bij makelaars. Rond 2000 zakte de markt in; prijzen daalden, maar huiseigenaren hielden bij verkoop vast aan het oude niveau. Daardoor kon ik niks meer kopen. Toen ben ik op veilingen terechtgekomen, waar ik merkte dat er onder handelaren onenigheid was over het nakomen van afspraken. Ik zei: jongens, ik ga het op papier zetten. Dus ik heb lijsten gemaakt van de handelaren die wilden samenwerken, kruiste aan wie meedeed bij het inzetten op een pand."
Bor legt uit dat bieders op een veiling eerst kunnen inzetten bij opbod, dat daarna de afslag (bij afmijning) plaatsvindt. "De afmijner heeft het pand en de inzetter, de hoogste bieder, krijg een beloning van 1 procent. Want als er niet afgemijnd wordt, zit de inzetter aan het pand vast. We deelden dat risico door met een groep handelaren in te zetten. De banken vonden het schitterend, die hadden een mooi afzetkanaal. Ze wilden het huis kwijt omdat de eigenaar de hypotheek niet meer kon betalen."
Richtlijnen
Na de inval van de ACM vroeg hij zich af: is het reëel wat we deden? "Ik heb het uitgerekend: de verkopers kregen gemiddeld hogere prijzen voor hun huis dan wanneer wij als handelaren niet samengewerkt hadden. Omdat je samen sterker stond, kon je meer aan. We lieten ook een rapport maken; ook dat wees uit dat het niet nadelig was. Aan de ACM vroegen we: wat mogen we dan wel? We hebben ruim drie jaar op richtlijnen moeten wachten."
Aanvankelijk kreeg Bor een boete van miljoenen opgelegd. Na procederen werd het tonnen euro's. Hij ging in hoger beroep en hoorde op 3 juli in Den Haag dat de boete wordt geschrapt. Of ik opgelucht ben? Wat zal ik zeggen… Ik blijf me maar afvragen: waarom heb ik acht jaar in die gevangenis moeten zitten? Want zo voelde het, als een gevangenis."
Spiegel voorhouden
Andere handelaren gaan met de toezichthouder in gesprek over een mogelijke schadevergoeding. "Zij schakelen advocaten in. Het gaat hen zeker lukken, maar ik blijf daar buiten; ik ga het zelf doen. Ik wil niet trappen, wel wil ik de ACM een spiegel voorhouden, laten voelen wat ze me aangedaan hebben. Heb je vijanden lief, staat er. De ACM moet zelf bepalen wat ze doen, ik ga geen bedrag vragen. Als ze niks doen, weet ik nog niet wat ik doe. Daar zou een procedure uit voort kunnen komen. Het gaat me erom dat ze ervan leren, voor volgende zaken. Ik wil zeggen: kijk wat je mensen aandoet, dat moet je niet zomaar doen."
Een iets langere versie van dit interview staat op: www.hetkontakt.nl.
Anne Marie Hoekstra