Zoeken naar betaalbare én goede zorg
Present pakt organisatie aan
Wat is er in de afgelopen maanden gebeurd bij Present? Wilbert de Jong (oud-bestuurder en oud-voorzitter van de raad van toezicht): "Per 1 oktober vorig jaar vertrok directeur-bestuurder Marcel Verboom. Hij werd opgevolgd door Anton Maas, die per 1 januari vertrok. Ik heb toen mijn taak als voorzitter van de raad van toezicht neergelegd en zijn taak overgenomen. Sinds 1 maart is Christel Deckers onze nieuwe bestuurder. Henk-Jan Misbeek, die in september vorig jaar in Het Kontakt reageerde op de kritiek van onder andere klokkenluider Gery Ooms, was manager zorg. Hij heeft hier kort gewerkt."
Mevrouw Deckers, wat is uw achtergrond? Deckers: "Ik ben al lang werkzaam in de zorg. Ik heb onder andere gewerkt in academische ziekenhuizen, in de gehandicaptenzorg en in vvt-instellingen (verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorgorganisaties, red.). Ook maak ik deel uit van de Raden van Toezicht van Reinaerde (Utrecht e.o.) en het Trimbos Instituut."
Afgelopen najaar is gestart met het opstellen van een plan van aanpak. Wat staat daarin? De Jong: "In december is het plan gepresenteerd en daarna besproken in de cliëntenraad, de OR, het MT en in de Raad van Toezicht. De bezuinigingsvoorstellen zijn geaccordeerd. In de loop van dit jaar worden die uitgevoerd of verder uitgewerkt." Deckers: "Het plan bevat niet alleen bezuinigingen. We bekijken: hoe zet je een stip aan de horizon en hoe vertaal je dat in tevreden cliënten, medewerkers en betaalbare zorg voor nu en in de toekomst? Een ander punt uit het plan is: slimmer inkopen. Veranderingen worden niet alleen ingegeven door bezuinigingen. Het gaat ook om het slimmer inrichten van de organisatie, investeren in medewerkers, een strategisch opleidingsplan opstellen en het verder automatiseren van de administratie."
Welke punten uit het plan van aanpak zijn het lastigst uit te voeren? Deckers: "Het is moeilijk om voldoende hoger opgeleide vaste medewerkers in huis te hebben." De Jong: "Tijdens de aanloop naar de verkiezingen is gezegd: er moeten 80.000 mensen bij in de zorg. Dat is veel, maar die mensen zijn er niet. In ieder geval niet opgeleid. Het is eigenlijk een goedkope opmerking." Deckers: "Als je wilt dat meer mensen kiezen voor werk in de ouderenzorg, moet het imago verbeteren. Mensen hebben er vaak geen goed beeld van." De Jong: "Er is veel concurrentie. Medewerkers kunnen makkelijk ergens anders terecht. Het is niet alleen een kwestie van meer handen aan het bed. Die handen zijn er wel, maar het gaat om het niveau. De ouderen die bij ons terechtkomen, vragen meer zorg dan vroeger."
Uit reacties van medewerkers bleek dat er in het recente verleden niet adequaat werd gereageerd op hun klachten. Negen Verzorgenden Individuele Gezondheidszorg (VIG'ers) namen ontslag. Wat deed Present om de communicatie met medewerkers te verbeteren? De Jong: "De locatiemanagers zijn terug en weer in hun kracht gezet. Ondanks kritiek hebben we de zelforganiserende teams gehandhaafd. Dat is op zich goed; iedereen wil graag zijn eigen werk inrichten. Maar dat kun je niet in één keer omzetten, dat is in het verleden misschien te snel gebeurd. Er wordt nu meer tijd voor genomen, er is meer coaching. Het zou kunnen dat sommigen in het verleden het gevoel hadden dat ze in het diepe werden gegooid. Sommige mensen worden onzeker als ze zelf moeten bepalen wat ze moeten doen."
Eén van de klachten was vorig jaar: 'Er wordt helaas nooit gevraagd of je de bewoners wel genoeg aandacht geeft, wel of je papierwerk in orde is.' Hoe gaat dat nu? De Jong: "We kunnen het papierwerk niet verminderen. Wel kunnen we proberen het zo goed mogelijk te stroomlijnen. Er is nu een computerprogramma waar medewerkers hun informatie beter in kunnen verwerken." Deckers: "We kijken met belangstelling naar de landelijke pilot 'terugdringen administratieve lasten'. Het lastige is dat verschillende zorgkantoren verschillende informatie van ons vragen. Er is overleg gaande om daar meer eenheid in te krijgen, zodat we niet voor de ene verzekeraar een heel ander lijstje moeten maken dan voor de andere. Maar goede administratie is wel belangrijk; we moeten transparant zijn, laten zien waar we het geld aan besteden. We hebben intern instrumenten ontwikkeld om dat makkelijker te maken. Ik kan me voorstellen dat medewerkers ervaren dat ze te weinig tijd hebben voor de cliënten. Maar we moeten er ook voor zorgen dat de zorg betaalbaar blijft, anders hebben we geen bestaansrecht meer."
'We mogen respect hebben voor de mensen die dit werk doen'
Nieuwe medewerkers werden onvoldoende begeleid bij het inwerken, vonden velen. Is daar meer aandacht voor? De Jong: "We vinden dat we hen wel goed inwerkten. Het moet binnen het team gebeuren, maar dat heeft er weinig tijd voor. Het zou goed kunnen dat sommige mensen zich een kat in een vreemd pakhuis voelden." Deckers: "Het is belangrijk om te bekijken of nieuwe medewerkers in het concept van zelforganiserende teams passen. Als je uit een organisatie komt die hiërarchisch werd aangestuurd, is de overstap lastig."
Medewerkers en familie van bewoners merkten dat uitzendkrachten soms te weinig wisten, waardoor ze niet de juiste zorg boden. Hoeveel uitzendkrachten werken er nu bij Present? De Jong: "In januari zaten we al onder het niveau dat begroot was voor uitzendkrachten. Maar je kunt niet helemaal zonder, je hebt een beetje flexibele schil nodig." Deckers: "We proberen zo min mogelijk wisselende gezichten te hebben." De Jong: "We hebben nog steeds vacatures. We mogen respect hebben voor de mensen die dit werk doen. De werkdruk is hoog."