Nieuw leven voor 'Boezemmolen No. 6'
'Maak molen weer maalvaardig'
haastrecht • Om droge voeten te houden had de Krimpenerwaard ze ooit hard nodig, de zeven boezemmolens in Haastrecht. Tot het stoomgemaal ze in 1913 overbodig maakte. In de jaren erna bleef slechts de kale romp van één exemplaar behouden. Nu krijgt 'Boezemmolen No. 6' - als er genoeg geld bijeen komt - een nieuw leven.
Het gaat om een kolossale operatie, die Stichting Het Zuid-Hollands Landschap momenteel aan de molen uitvoert. Na de sloop van haar zes zusters (houten wipmolens) in 1914, was alleen deze ronde, stenen boezemmolen overgebleven. Althans de onttakelde stomp ervan. Een eeuw lang stond ze zonder kap, wieken en staart langs het riviertje de Vlist.
Maalvaardig
Tot 2005 woonden er mensen in, weet woordvoerster Ninouk Vermeer van het Zuid-Hollands Landschap. In datzelfde jaar kocht de stichting de molen. Vijf jaar later kreeg ze een nieuwe kap, wieken en staart terug. Daarmee was de kous niet af. Projectleider Rob uit de Bosch: "Wij maken de molen momenteel weer maalvaardig. Achter de molen komt een mini-boezem. Iedereen kan dan zien hoe de oorspronkelijke tweetrapsbemaling werkte."
Verborgen
De operatie is makkelijker gezegd dan gedaan, blijkt tijdens een rondleiding. Na honderd jaar was van de gehele maalinrichting weinig overgebleven. "Hier zie je de stenen achterwaterloop", wijst Rob naar beneden. Die is liefst 100 jaar verborgen geweest. "We hebben hem helemaal uitgegraven en zorgvuldig gerestaureerd."
Via deze tunnel, ónder de molen, schepte het waterrad het water uit de Vlist. Het kwam vervolgens zo'n 1.20 meter hoger in de voorwaterloop (de tunnel richting de boezem) terecht. Via de Hooge Boezem kwam het water uiteindelijk in de Hollandsche IJssel. Uit de Bosch: "Vandaar de naam tweetrapsbemaling." Van de voorwaterloop bleek een groot deel te ontbreken. Nieuwe muren van ijsselsteentjes maken hem nu weer compleet. Maar klaar is de molen nog niet.
Koningsspil
Binnen in de molen wacht nóg een flinke klus. "We moeten een compleet nieuw binnenwerk installeren", vertelt Vermeer. Een boomdikke, verticale bovenas, ook wel bekend als 'koningsspil' - heeft alvast een belangrijke plaats gekregen, vóór de plaatsing van de nieuwe kap in 2011. Via deze spil kunnen de wieken straks via tussenraderen het nog te bouwen waterscheprad aandrijven. Bij elkaar kost het grote project een half miljoen euro. Vermeer: "Veel geld, natuurlijk. Maar zonder de hulp van al onze vrijwilligers was het pas écht niet te betalen geweest."
Met de vele giften van sponsors heeft ZHL een fors deel van de restauratie al kunnen uitvoeren. Maar voor bijvoorbeeld het grote scheprad is volgens Vermeer nog geld nodig. "We houden daarom een inzamelingsactie. We draaien 24 uur achtereen op 3 en 4 juni. Als je 10 euro of meer doneert, draait de molen op een van deze dagen een minuut lang speciaal voor jou. Zo kun je als inwoner van de Krimpenerwaard zelf een steentje aan het behoud van ons bijzondere erfgoed bijdragen."
Doel is om minstens 14.400 euro binnen te halen. De provincie Zuid-Holland draagt de andere helft bij. Meer informatie is telefonisch verkrijgbaar op: 010-2722222.
Molenactie
De molen is op 3 en 4 juni precies 24 uur geopend, van vrijdag 15.00 tot zaterdag 15.00 uur. Bezoekers kunnen onder meer naar boven klimmen om een kijkje te nemen in de kap. Verder vertelt de molenaar over de historie van de bijzondere boezemmolen. Kinderen kunnen binnen een eigen windmolentje knutselen. En wie draaiminuten sponsort, maakt kans op leuke prijzen.Boezemmolen No.6 is gevestigd langs de Oost Vlisterdijk in Haastrecht.
q www.zhl.nl/molenactie