Oude boerderij Jan en Wil Verkaik verkeert in slechte staat
'Ze laten de boel hier verpauperen'
gouderak • Het verval heeft ondertussen hard toegeslagen. De oude boerderij waar ze jarenlang in woonden, verkeert in slechte staat en de lege stallen zakken langzaam in elkaar. Het erf ziet er verwaarloosd uit. "Het is treurig", zucht Wil terwijl ze rondloopt over het terrein. "Dit hadden we toch niet voor ogen toen we hier vertrokken."
En dat steekt. Ze wijst naar de Nessepolder waar het hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard druk is met de inrichting van nieuwe natuur. "Ze leggen natuurvriendelijke oevers aan, graven greppels en realiseren een peilscheiding om het waterpeil te verhogen. Over elke centimeter wordt nagedacht, en dat allemaal om weidevogels te lokken. En hier? Hier gebeurt al jaren niets. Sterker nog, ze laten een monumentale boerderij - toch een stukje cultuurhistorie - verpauperen."
Cranberryvelden
Met weemoed denkt Wil terug aan de tijd dat er nog koeien graasden in de polders rond Gouderak. Koeien zie je er tegenwoordig nauwelijks. Wat voor natuur er gaat komen is niet heel duidelijk. "In polder Middelblok hebben ze 16 ha grasland veranderd in cranberryvelden. Daar heb ik toch wel moeite mee. Is dat natuur?"
Jan vraagt zich af of de Krimpenerwaard er beter of wordt na de aanleg van de nieuwe natuur. "Dit is van oudsher een agrarisch gebied, met lange rechte kavels en veel sloten. Boeren zorgden voor een afwisselend landschap, met koeien in de weide en weidevogels in de lucht."
Om de teruggang van soorten als grutto en kievit tegen te gaan, deden ze aan agrarisch natuurbeheer. "We namen allerlei maatregelen om de kwaliteit van het landschap en de natuur te beschermen", aldus Jan. "Dat werkte. In de slootkanten groeiden prachtige planten en in het land broeden elk voorjaar weer allerlei weidevogels."
Boerenbelevingspad
Heel af en toe fietsen Jan en Wil langs hun oude bedrijf en nemen ze een kijkje op het erf en in de stallen waar ooit de koeien stonden. Herinneringen aan het mooie boerenleven komen dan al gauw weer naar boven. Een leven waar ze via de stichting Bloeiend Platteland burgers graag deelgenoot van maakten. "Op allerlei manieren kon je hier de sfeer van het platteland opsnuiven", vertelt Jan. "Je kon picknicken in onze boomgaard, kijken bij de dieren in de stal of wandelen over het boerenbelevingspad dat we met onze buren in de polder hadden uitgezet. Allemaal activiteiten bedoeld om het boerenbestaan in de Krimpenerwaard wat meer onder de aandacht te brengen."
Halfstok
Toen de gemeente Ouderkerk tien jaar geleden instemde met het Veenweidepact (tegenwoordig Gebiedsovereenkomst Veenweiden Krimpenerwaard, red.) was er verdriet. "Het was vanaf dat moment officieel dat we hier weg moesten." De vlag van Bloeiend Platteland die altijd fier in de wind waaide voor hun boerderij, ging die dag halfstok.
Toch wilden Jan en Wil hun melkveehouderij - na een geschiedenis van ruim zestig jaar - niet 'zomaar' opgeven. Al was het maar voor hun zoon Mart-Jan die het bedrijf graag wilde voortzetten. Toen zich zes jaar geleden de mogelijkheid voordeed om enkele kilometers verderop in Ouderkerk aan den IJssel verder te boeren, pakten ze die kans.
Met lede ogen zien ze nu aan hoe hun oude boerderij verpaupert. Om kraken en vandalisme te voorkomen zit er een tijdelijke huurder in het gebouw. Jan vraagt zich af of de provincie een koper gaat vinden, "want wie wil het nou nog hebben? Het lijkt wel of ze de boel moedwillig verwaarlozen om het straks te slopen. Toen wij er nog woonden, mocht je er weinig aan veranderen omdat het een monument is. Het zo laten verpauperen is blijkbaar wel toegestaan."
Floris Bakker