Gerrit Neven exposeert vijftig jaar
'Eerst onzeker, later trefzeker'
schoonhoven • Er hangt een Rembrandt in huize Neven. Het gaat niet om een peperdure belegging van de bewoners. Het is een portret van de beroemde schilder, dat door Gerrit Neven in 1956 met kroontjespen minutieus werd nagetekend om op de Haagse Academie voor Beeldende kunsten te worden toegelaten. Een duidelijke proeve van bekwaamheid.
"Vervaardigd met Oost-Indische inkt en gedestilleerd water om de strepen te verdunnen. Kunst trok me aan. Ik was toen reeds twee jaar plateelschilder. Op de academie kon ik me verder ontwikkelen. Dat was een goede zet."
Gerrit Neven, geboren in 1939, ging na de ambachtsschool in Gouda naar de Plateelfabriek Schoonhoven in een tijdperk dat aardewerk nog volop meetelde. "Ik had echter heel andere verwachtingen van het vak. Ik mocht de asbakken van de plateelschilders leeg schudden en hun penselen schoonmaken. De toenmalige chef vond dat ik er niets van kon en wilde me ontslaan. Dat heeft directeur Niek Visser persoonlijk tegengehouden, maar die lange slungel uit Bergambacht werd er knap onzeker van. Dat zelfrespect keerde pas terug toen alle werkstukken op de academie werden beoordeeld. Die van mij deden het beslist niet slecht ten opzichte van de rest. Dat was een hele geruststelling."
Inkomen
Van kunst kan je niet in je levensonderhoud voorzien. Neven bleef tot 1991 werken bij 'De Plateel' om een vast inkomen te hebben. Intussen snelde zijn naam door het land vanwege zijn fraaie aquarellen en pentekeningen van puur Hollands landschap. Onzekerheid verdween. Trefzekerheid werd het sleutelwoord. Vooral zijn kalenders scoorden tot in het hoge noorden. Uitgever Floor de Groot schakelde hem in om in Kampen omslagen van boeken te verfraaien. Het leverde eeuwige vriendschap op. Nevens naamsbekendheid werd groter door talrijke exposities, waarvan de allereerste in 1966 plaatsvond in de garage van Ford-dealer Schakel in Schoonhoven. "Ik trok toen samen op met beeldhouwer Jan van Ipenburg en schilder Wim Graves Kooiman. Het was een beste klus om dat voor elkaar te boksen. Schakel haalde z'n auto's uit de showroom om plaats te maken voor onze kunst. Er ging nogal wat mis. Het gipsen hoofd van een beeld viel er af. Graves Kooiman nam de entourage voor zijn rekening, maar had alleen bloemen voor zichzelf besteld. Hij kwam op zíjn bakfiets schotten uit de loodwitfabriek brengen. Het was passen en meten. Een neef van mij, een predikant uit de Betuwe, speechte bij de opening, terwijl Jaap van den Ende op een oefenklavier tokkelde. Het gaf letterlijk zoveel reuring, dat burgemeester Aten me vroeg om op de zolder van het stadhuis te exposeren. Ik heb dat jarenlang onder de hanebalken gedaan."
Grafisch
Zijn vaste penseelhand stond aan de basis van 'grafisch aquarelleren'. "Vaak zie je bij collega's luchtige schilderijen. Mijn aquarellen zijn strakker, minder diffuus en voorzien van meer details. Die techniek heb ik flink kunnen verbeteren door een boekje uit 1953, dat nog steeds waardevolle informatie bevat. Zelfs het opbergen van penselen staat daar in beschreven. De Canadese ambassadeur is fan van mijn werk. Geregeld krijg ik via hem opdrachten van de Diplomatieke Dienst. De Hollandse landschapstaferelen vertellen immers veel over Nederland. Daarmee kunnen diplomaten hun kennissenkring informeren over hun werk en hun leefomgeving."
Jubileum
Zijn jubileum vierde Gerrit Neven niet in zijn woonplaats Schoonhoven, maar in Haastrecht bij kunstkenner Jaap Verhage. "Hij bood zijn museum Hoogstaete aan. Dat was een feest. Schoonhoven zit niet op Gerrit Neven te wachten. Ik kan me nog boos maken over de mededeling van de wethouder dat de kunstenaars de Turfkelder moesten verlaten. Dat sneed door m'n ziel."
Pieter van der Laan