Toekomst van de Krimpenerwaard
Riek Bakker's poldermodel
Haar 'atelier' bevindt zich in afzichtelijk kantorengebouw aan de Industrieweg in Krimpen aan den IJssel. Het zaaltje telt precies genoeg stoelen voor adviseurs en hoge ambtenaren om met Riek Bakker te brainstormen over de toekomst van de Krimpenerwaard. "Een prima plek. Bovendien heb ik hier een fraai uitzicht op de Lek", zegt de 72-jarige landschapsarchitect schouderophalend. Ze verontschuldigt zich voor de afwezigheid van koffie. Ze is vergeten de voorraad tijdig aan te vullen. Met bronwater kunnen we ook uit de voeten, meent de gastvrouw.
Professor Riek Bakker heeft wel iets anders aan haar hoofd dan zich te bekommeren over trivialiteiten. Ze heeft met de colleges van Krimpen aan den IJssel en de Krimpenerwaard afgesproken om eind maart 2017 een gedetailleerd rapport te overleggen over de toekomst van het poldergebied. Dat betekent wekelijks voorstellen uitwerken met een groep externe adviseurs op divers gebied. Economie, infrastructuur, duurzaamheid, landbouw, demografie en samenwerking komen aan bod. "De Strategische Visie telt talloze kleine projectjes, die op een moment plaats krijgen in het grote geheel. Het gaat om het invullen van een enorme puzzel. Als de denktank bijeenkomt, is het hier net een Poolse Landdag. Ik laat iedereen z'n zegje doen. Zo komen we steeds een stap verder."
Bakker is als stedenbouwkundige gewend om in gezamenlijkheid naar een einddoel toe te werken. Ze stond onder andere aan de basis van de ontwikkeling van de Kop van Zuid en de Vinex-locatie Leidsche Rijn. Dan leer je de bureaucratische stroperigheid tijdens een proces wel kennen. Verdeel en heers luidt haar credo. "Betrokkenheid is de sleutel tot succes. Ik zoek op allerlei manieren verbinding en probeer intussen recht op m'n doel af te gaan. Ik begrijp best dat ambtenaren af en toe op de rem trappen. Zij vertegenwoordigen hun bestuurders, die zich geen politieke missers kunnen permitteren. Hun behoudendheid zorgt tegelijkertijd voor enig tegenwicht aan de meer avontuurlijke deelnemers."
Het poldermodel is zeker van toepassing op het rapport, dat destijds door de Rabobank in de steigers werd gezet om de 'Kracht van de Krimpenerwaard' te benadrukken. Adviesbureau Bakker was daarin een bezoldigde rol toebedeeld. Nu geeft ze zonder vergoeding haar visie prijs onder het mom van een burgerinitiatief. "Dat heb ik niet bedacht. De gemeentebesturen vonden dat een passende term. Ik weet ook wel dat je een bijdrage van 300.000 euro voor een strategische visie niet kan vergelijken met een verzoek van de buurt om rubbertegels voor de speeltuin te financieren. Het maakt mij niet uit hoe het beestje heet, als je maar weet dat ik geen cent opstrijk voor deze klus. Drie ton is veel, maar het inhuren van expertise kost nou eenmaal geld."
Haar verhuizing van Rotterdam naar de polder in 2008 zorgde voor een bredere interesse in haar leefomgeving. "Mijn vriendin en ik kwamen reeds 23 jaar 'over de vloer'. We vingen elk weekeinde twee pleegkinderen op. Dat zette ons aan tot een overstap van stad naar platteland en leidde tot de aankoop van een woning met een schuur in Berkenwoude. Wij woonden in de schuur; moeder en tweeling in het huis. Nu is iedereen vertrokken en zijn we volwaardige inwoners van Berkenwoude."
Met drie modellen zet ze voor- en tegenstanders van ingrijpen in de waard voor de keuze. Riek Bakker spreekt in dit verband over ansichtkaarten, waarin 'niets doen', 'verbeteren' of 'vernieuwen' centraal staan. Geen enkel traject zal honderd procent steun krijgen. Veel hangt af van de mentaliteit van de betrokkenen. Wel kan je met een mix van ideeën tot een aanvaardbare aanpak komen. Dat kunnen simpele zaken zijn zoals een gezamenlijk distributiepunt voor alle post in de Stormpolder of een aparte weg voor zware landbouwvoertuigen om polderroutes te beschermen. Maar je kan ook denken aan duurzame woningbouw op verloederde bedrijventerreinen of aan kleine molens voor windenergie. Uiteindelijk zal ik na conclaaf met de leden van Waardcommissie alle onderdelen presenteren. Wat gemeenten ermee doen, is hun zaak. Maar ik geloof niet dat deze visie in de onderste lade van een bureau eindigt."
'Het is hier net een Poolse Landdag. Ik laat iedereen zijn zegje doen'
Dat gevoel had ze twee jaar geleden wel met de aanbevelingen van het Rabobank-rapport. "Toen was de gemeente Krimpenerwaard nog in het fusieproces verwikkeld. Dan zit je niet te wachten op vergezichten van Riek Bakker. Het samensmelten van vijf gemeenten is geen sinecure. Nu is de situatie anders. De beide gemeenten moeten aan hun toekomst werken. Er is sprake van bevolkingskrimp en bodemdaling. Dan is een rapport met oplossingsgerichte suggesties best handig."