Boek: 'Graven van Blois waren gul'
schoonhoven • De uitgaven overstegen de inkomsten. De graven van Blois hielden van de weldadig leven en lieten menigeen daarin meedelen.
De broers Jan en Guy van Blois erfden de rechten in Holland en Zeeland van hun grootvader Jan van Beaumont. Zij zorgden in de 14e eeuw voor economische hoogtijdagen in Schoonhoven en Gouda. Daar stonden hun kastelen met hun hofhouding en was er voortdurend bedrijvigheid.
De Franse edellieden waren gul voor hun gasten, schrijft Hennie Verhoef in zijn boek 'De graven van Blois, heren van Schoonhoven en Gouda'. Na dertig jaar uitpluizen, vertalen en digitaliseren is het gedetailleerde naslagwerk (248 pagina's) eindelijk gereed. Verhoef bezocht archieven, leerde oud-Diets en ontleedde de middeleeuwse zaken aan de hand van de goed bewaarde jaarrekeningen. "De hertogen, graven en de bisschop van Utrecht werden goed verzorgd op het kasteel. Niets was de broers te veel. Ook lagere edelen uit de omgeving werden regelmatig op hoogtijdagen uitgenodigd en verbleven dan enige dagen bij de graaf." Jan van Blois kwam als jonker naar Schoonhoven om de leiding op zich te nemen van alle taken die hier voor hem lagen. "Het draaide om verpachting van bouwland in een groot deel van Holland en Zeeland, verhuur van veerdiensten over de Lek en Hollandsche IJssel, accijnzen op hop voor de bierfabricage en sluisgelden in Gouda. Maar er was ook tijd voor ontspanning zoals vliegen met roofvogels, steekspelen en bezoeken aan de herberg." Het samenstellen was een monnikenwerk. "Maar ik heb er van genoten", zegt Verhoef, die van de Historische Vereniging Schoonhoven al de Jan van Beaumontprijs ontving voor zijn onderzoek. Voor lokale historie en archeologie kun je hem midden in de nacht wakker maken. "Schoonhoven was strategisch van groot belang en heeft waardevolle bodemschatten. De stad groeide in de periode van de graven van Blois uit in omvang, die tot in de 20ste eeuw nauwelijks veranderde''. Het rijke leven leverde Jan van Blois steeds grotere geldzorgen op, vooral toen hij streefde naar de titel 'Hertog van Gelre' door zijn huwelijk met hertogin Machteld van Gelre. Door de oorlogen moest hij geld lenen en kon hij niet alles aflossen. Na zijn dood in 1381 werd hij opgevolgd door zijn jongere broer Guy, die na het plotselinge overlijden van zijn zoon Lodewijk naar Henegouwen uitweek en niet meer naar Schoonhoven terugkeerde. Zijn erfenis werd wegens torenhoge schulden niet door diens vrouw aanvaard. De leengoederen vervielen weer aan het graafschap Holland. "Er kwam een einde aan een glorieus tijdperk", zegt Verhoef. "Lees het maar na."
'De graven van Blois' kost 19,95 euro tijdens de introductieperiode. Verkrijgbaar in de boekhandels in Schoonhoven en Gouda en te bestellen via de website: www.historischeuitgavenschoonhoven.nl
Pieter van der Laan