Gemke Jager zwaait af bij Zilvermuseum Schoonhoven
'Meer manager dan conservator'
schoonhoven • Voor directeur Gemke Jager dringend tijd voor een ander leven in de kunst.
De veranderingen in de wereld zijn nauwelijks bij te houden. Ook het Nederlands Zilvermuseum heeft door de digitalisering de laatste jaren een heuse metamorfose ondergaan. "Het museum heeft een andere rol in de maatschappij", zegt scheidend directeur Gemke Jager (61). "Van klassiek naar modern. Van luisteren en kijken naar interactief en zelf aan de slag. Alle leeftijden komen nu aan bod. Grootouders én kleinkinderen."
Dat had ze niet kunnen bevroeden toen ze na haar studie in 1982 schoorvoetend de cultuurtempel aan het Kazerneplein betrad. Kunsthistoricus Gemke Jager uit Den Haag had net enkele stages afgerond en was nogal gecharmeerd van de aanpak van Josine De Bruyn-Kops in MuseumGoudA. "Organiseren, vergaderen, bellen, sponsors benaderen, met collega's overleggen: het was heel dynamisch. Voortdurend met mensen in de weer om het museum naar een hoger plan te brengen. Dat sprak me aan. Ik had eerlijk gezegd niet eerder van Schoonhoven gehoord toen ik solliciteerde, maar toen ik die dag een wandeling door het fraaie Springerpark maakte dacht ik: wauw! Hier ligt mijn toekomst."
Haar directietaken waren aanvankelijk iets anders dan Gemke Jager zich had voorgesteld. "Koffie zetten voor het bestuur en vergaderingen notuleren. Het ging er nogal regentesk aan toe bij de heren. Ik telde nauwelijks mee, maar langzaam wist ik mijn draai te vinden. Het vervolg was heel plezierig. Door de voortdurende verbouwingen begon ik steeds aan een nieuw project. Wel verkeek ik me behoorlijk op de tijd die het management opslokte. Ik hoopte eigenlijk meer op inhoud te kunnen sturen. Per slot van rekening was ik aangesteld als conservator. Dan denk je aan het bezichtigen van collecties, bezoeken aan veilingen en het organiseren van tentoonstellingen, maar ik runde vooral een bedrijf. Het ging niet zozeer om kunst, maar om bouwplannen, bezoekersaantallen en financiën."
Erfenis
Juist toen één van de pijlers van het museum verloren dreigde te gaan, kreeg het Zilvermuseum door bijdragen van cultuurfondsen de financiële ruimte om een pronkstuk aan te kopen: het prachtige gebruikszilver van Van Kempen & Begeer. "Een keerpunt in onze historie. In plaats van inkrimping kwam juist de gewenste uitbreiding tot stand met een door mij felbegeerde collectie. Nut en noodzaak van kunst waren niet langer heilig bij de overheid. Subsidie was niet vanzelfsprekend. Dat was even slikken voor ons, maar de redding kwam door een forse schenking net op tijd. Dat heeft ons een flinke duw in de rug gegeven. De daaropvolgende aanpassingen aan de moderne tijd waren er het gevolg van. Marktonderzoek, vernieuwing en naamsverandering zorgden voor versterking van het merk zilver en een pand met uitstraling."
Tropenjaren ook voor de museumdirecteur, die naar eigen zeggen soms 'tien ballen tegelijk in de lucht hield'. Reden om na 33 jaar uit te zien naar een andere invulling van haar arbeidzame leven. "Veel meer gericht op de inhoud. Ik had een functie als directeur, maar wilde vooral mijn vakkennis toepassen. Daar ga ik na mijn afscheid mee aan de slag. Ik volg reeds een cursus als taxateur. Bemiddelen bij aankopen, lezingen geven of tentoonstellingen inrichten; dat soort dingen." En uiteraard afstand nemen van 'haar' Zilvermuseum. "Dat zal best moeilijk zijn, maar ik ga mijn opvolger niet voor de voeten lopen. Mijn echtgenoot Frank is sinds twee jaar met pensioen. Dus reizen ligt in het verschiet. Daarnaast is roeien bij de Roei-en Zeil in Reeuwijk onze gezamenlijke hobby. Ik zie verder wel wat er op mijn of ons pad komt."
Gemke Jager dankt vooral de vele vrijwilligers, die haar jarenlang terzijde stonden. Het 'cement' van het Zilvermuseum, benadrukt ze. "We kunnen niet zonder hen."
Pieter van der Laan