Sommigen noemen haar een 'held', zij ziet dat anders
Wilma staat een nier af
Op 18 januari wordt Wilma de Joode (48) uit Herwijnen geopereerd in een ziekenhuis in Amsterdam. Daar wordt één gezonde nier verwijderd en die wordt geïmplanteerd bij een nierpatiënt, die ze nu nog niet kent. "Sommige mensen noemen mij een held", vertelt ze. "Zo voelt het voor mij niet. Ik vind gewoon dat ik het moet doen."
Toen Wilma begin dit jaar van iemand hoorde die een nier doneerde aan een vriend, dacht ze 'Wat gaaf, wat goed. Dat zou ik ook wel willen doen'. En toen bleek dat het ook mogelijk is om anoniem een nier af te staan, was haar besluit snel genomen. Ze meldde zich aan en ging het medische circuit in. "Longfoto's, een CT-scan, urine-testen en heel veel buisjes bloed", somt ze op. Ze bleek in prima conditie. Een psycholoog en maatschappelijk werkster zaagden haar door over haar motieven. "Ze willen zeker weten dat je dit vrijwillig doet en dat je niet onder druk staat."
Via via leerde Wilma, die in het dagelijks leven beheerder is in het dierenasiel in Bruchem, de 45-jarige Arjen uit Gorinchem kennen. Hij is al jaren nierpatiënt en moet dagelijks spoelen. Wilma besloot haar nier aan hem te doneren. Maar helaas vormen zij geen match. Daarna bleek dat Arjen en zij mee kunnen doen aan het 'cross-over programma'. Dat betekent dat Arjen en Wilma worden gekoppeld aan een andere donor en ontvanger, die ook geen match hebben. Wilma matcht wel met die onbekende ontvanger en de onbekende donor matcht met Arjen. "Daarom word ik in Amsterdam geopereerd", vertelt ze. "De donor reist en gaat naar het ziekenhuis waar de ontvanger patiënt is." Arjen en zijn donor ondergaan dezelfde operatie, maar dan in een Rotterdams ziekenhuis.
In totaal zal Wilma waarschijnlijk vier dagen in het ziekenhuis zijn. Daarna volgen twee tot acht weken revalideren. Haar grootste zorg is dat er goed voor haar zes honden gezorgd wordt in de periode dat ze zelf uit de roulatie is. Via Twitter heeft ze iemand leren kennen, die bij haar in huis komt als zij in het ziekenhuis ligt. Hij blijft ook een tijdje na de operatie nog om voor de honden én voor Wilma te zorgen. Via Twitter houdt ze de buitenwereld op de hoogte van haar transplantatie avontuur. De reacties wisselen nogal. De één heeft enorme bewondering voor haar actie, een ander vindt het helemaal niks. Ook vinden sommigen het 'aandachttrekkerij' om er mee naar buiten te komen. Wilma haalt haar schouders daarover op. "Ik zoek die publiciteit niet zelf", zegt ze. "De kranten hebben mij benaderd. En ik vind het heel belangrijk om het verhaal te vertellen. Cross-over donatie is niet zo heel erg bekend. Misschien dat ik met mijn verhaal andere mensen ook over de streep trek. Er zijn nu eenmaal veel nieren nodig. En als je het kunt doen voor een ander, waarom zou je het dan niet doen?"
'Iets' voor een ander doen is Wilma overigens niet vreemd. Al zo'n twintig jaar is ze een trouwe bloeddonor. De afgelopen zes jaar heeft ze daarnaast om de week op zondag de verstandelijk beperkte Angela over de vloer. "Ik leerde haar kennen toen ze samen met haar begeleider een dagje op het asiel kwam werken", vertelt Wilma. "We hadden meteen een enorme klik. Angela komt nu om de week bij mij thuis. Dat is soms wel zwaar, omdat ze ook veel lichamelijke problemen heeft. Maar ik krijg er ook ontzettend veel voor terug." Daarnaast is ze zeer begaan met het lot van dieren. Niet alleen van de honden en katten in het dierenasiel of van haar eigen huisdieren, maar ook van dieren die ze buiten tegen komt tijdens haar lange wandelingen met de honden. Op Twitter laat ze regelmatig filmpjes zien van schapen die in de wei op hun rug liggen. "Ik help ze altijd meteen overeind", vertelt ze. "Een schaap op zijn rug, gaat dood. Dus je moet ze helpen. Door die filmpjes te verspreiden, hoop ik dat andere mensen ook beter opletten als ze langs een weiland lopen."
Binnen haar familie was niet iedereen meteen enthousiast over de nierdonatie. "Mijn vader was ronduit boos op me", vertelt Wilma. "Hij vond dat ik mijn leven op het spel zet door me te laten opereren. Hij vindt het heel erg eng dat ik het ziekenhuis in ga. Ook mijn moeder vindt het moeilijk. Zij vroeg me ook hoe het nu moet als iemand binnen de familie een nier nodig heeft. Maar ik vind dat ik daar niet op kan wachten. Ik kan nu iemand helpen. Arjen heeft een dochtertje. Maar hij kan bijna niets met haar ondernemen, omdat hij altijd moe is. Ook kan hij maar een paar uurtjes per dag werken. Met een nieuwe nier krijgt hij misschien wel een normaal leven." De operaties zijn geen garantie voor succes. Dat weet Arjen maar al te goed. Hij heeft vorig jaar al een nier ontvangen van zijn schoonvader. Die nier is afgestoten. Het weerhoudt Wilma er niet van haar voornemen uit te voeren. "Ik vind het doodeng om geopereerd te worden", vertelt ze. "Ik heb nog nooit in het ziekenhuis gelegen. Maar ik vind echt dat ik het moet doen."
De twee donoren en de twee ontvangers gaan op precies hetzelfde moment de operatiekamers in. "Als donor mag je op het allerlaatste moment zeggen, dat je het toch niet wil", vertelt Wilma. "Als één van ons dat besluit, dan gaan de andere operaties ook niet door."
Woensdag 18 januari komt snel dichterbij. Wilma heeft afspraken gemaakt met haar werkgever, de oppas voor haar honden is er klaar voor. Wilma kan zich in alle rust voorbereiden op haar operatie. "Ik maak nog wel een duidelijke brief voor als het allemaal misgaat", zegt ze nuchter. "Als ik er niet meer ben, moeten mijn honden natuurlijk wel goed terecht komen."
Misschien dat ik door mijn verhaal te vertellen andere mensen over de streep trek.