Kompas vult hiaten in kennis over taal en gezondheid
Leren kan ook nog op je oude dag
zaltbommel • Die vraag stelde stichting Kompas twee jaar geleden, allereerst aan Marokkaanse en enkele Turkse vrouwen in Zaltbommel. Dat is een groep die goed in beeld is bij de stichting voor maatschappelijke participatie in de Bommelerwaard.
"We hebben één op één interviews en een bijeenkomst gehouden over de vraag: waar heb je als oudere allochtone inwoner behoefte aan?" vertelt Karima Badaoui, naast haar baan in een ziekenhuis ook werkzaam bij Kompas. "Dat thema leeft, dat merkten we aan de hoge opkomst voor de bijeenkomst. Er bleek vooral behoefte aan taalondersteuning en informatie over gezond ouder worden."
De vraag naar taalles kan Badaoui wel verklaren. "Bij de eerste generatie die vanuit onder andere Marokko naar Nederland kwam, ging iedereen er vanuit dat ze terug zouden gaan. Dus was het niet nodig om Nederlands te leren. De kinderen leerden de taal wel, en zij hielpen vaak hun ouders. Maar als de kinderen het huis uit zijn vallen de ouders soms in een gat. Daar komt bij dat sommige mensen in hun thuisland amper naar school gegaan zijn en dus niet goed kunnen lezen en schrijven, ook niet in hun moedertaal."
De vrouwen kunnen nu iedere woensdagmiddag bij Kompas in brede school De Waluwe terecht voor taalles. Het is een bonte mix aan culturen, want ook oudere vluchtelingen sluiten aan. "Ze gaan vaak in kleine stapjes, maar zijn heel gemotiveerd", weet Badaoui. De les is vooral gericht op taal en sociale vaardigheden die bijdragen aan zelfredzaamheid. Extra docenten zijn heel welkom, om de lessen aan nog meer vrouwen zoveel mogelijk op maat te kunnen aanbieden.
De taalles duurt van 13.00-14.00 uur, daarna kunnen de deelneemsters kiezen om verder te oefenen, of te werken met de computer, te handwerken, te koken of thee te drinken. De huiskamersfeer helpt ook om dingen bespreekbaar te maken waar de vrouwen tegenaan lopen.
Ook aan het thema 'gezondheid' geeft Kompas invulling. Op maandagmiddag is er een sportuurtje in de gymzaal, ook in de brede school. Ook dan is er na afloop ruimte voor ontmoeting, en ook voor voorlichting. Joke Verkuijlen, bestuurslid van Kompas: "In deze groep komen meer gezondheidsproblemen voor dan gemiddeld en is vaak minder kennis over gezondheid en welzijn. We hebben al lezingen gehouden over geheugenproblematiek, voeding, fysiotherapie en hoe het financieel gaat als je ouder wordt. Ook actuele onderwerpen zoals de veranderingen in de zorg en ouderenhuisvesting komen aan de orde."
Voor de themabijeenkomsten zoekt Kompas samenwerking met andere organisaties, met name met Stichting Welzijn Bommelerwaard, die vanaf het begin betrokken is bij het project 'Ouder worden in twee culturen'.
Nadenken over de toekomst betekent afstappen van de gedachte om in het land van herkomst de oude dag door te brengen. Badaoui: "Daar is het, of was het in elk geval in hun jeugd, gebruikelijk dat ouders bij de kinderen in trokken. Of mensen huren iemand in die thuis voor hen zorgt. Beide opties zie je in de Nederlandse cultuur veel minder. Ik ben zelf van Marokkaanse oorsprong, maar ook voor mij is het niet meer vanzelfsprekend dat ik mijn vader in huis zou nemen als hij niet meer zelfstandig kan wonen. En kinderen wonen ook vaker verder weg."
Nadat de eerste activiteiten voor de vrouwen op de rit zijn gezet, volgden de mannen. "We kiezen bij deze mensen voor aparte groepen, omdat we het belangrijk vinden dat ze zich vrij voelen. Voor ouderen is dat lastig in een gemengde groep." De dinsdagavond wordt de mannenavond bij Kompas: met sport, oefenen op de computer en koffie.
De activiteiten voor oudere allochtonen vallen onder de noemer 'Gezond leven en veiligheid', één van de pijlers van Kompas. De stichting blijft zich ook richten op 'Leren, werken en economie' met onder andere het LeerWerk-Kompas en 'Maatschappij, kunst en cultuur'.
q www.kompasbommelerwaard.nl
Janneke Boogaard