Foto-expositie bij boek 'Herken je me niet'
'Ik moet dit laten zien'
Nieuwbouwhuis in Gameren, landelijk interieur, kindje op de bank, tweede op komst. Het leven van Martine van den Oever (1987) komt in veel opzichten overeen met dat van iedere andere bijna-dertiger. Maar niet de hele Martine past in dit plaatje. De rest kan ze kwijt in haar kunstzinnige foto's.
In zekere zin is Martine precies het publiek dat schrijver Tom van Engelen uit Zaltbommel voor ogen had bij het schrijven van zijn verhalenbundel 'Herken je me niet'. De hoofdpersonen zijn vaak dertigers die hun leven netjes op de rit hebben staan, maar merken dat dat hen niet altijd de rust brengt die ze misschien voor ogen hadden. Doordat ze zelf niet in dat perfecte plaatje passen of doordat de wereld in de praktijk niet dat perfecte plaatje blijkt te zijn.
Voor Martine geldt het allebei. "Ik ben hier in Gameren geboren en heb een prima jeugd gehad, met superfijne ouders." Ze studeerde Marketing & Communicatie aan het Koning Willem I College, ging werken bij het reclamebureau van een neef. De fase van huisje, boompje, beestje diende zich aan. "Dat wilde ik ook graag, maar als je iets kwijt wilt wat niet in de cultuur past waar je in zit, kom je toch klem te zitten."
Dus begon Martine met haar opleiding aan de Kunstacademie. De start was voorzichtig met grafisch ontwerp als richting, maar na een jaar koos ze voor fotografie. "Op de Kunstacademie leer je om datgene wat je wilt uiten, vorm te geven." Hoe dat bij haar uitpakte? Ze staat op om een paar foto's te laten zien, wacht even voordat ze die op tafel legt. "Voor sommige mensen zijn mijn foto's op het randje van shockerend, of net erover. Aan de andere kant: Rembrandt schetste ook naakt. Ik ga niet zeggen: 'doe maar wat meer kleren aan, we zitten hier in Gameren'. De wereld is groter dan Gameren. Maar dat is wel in stapjes gegaan, dat proces begon tien jaar geleden met de stap om naar de Kunstacademie te gaan."
Behalve dat ze dus niet in het door haarzelf bedachte droomplaatje paste, hield de rest van de wereld ook geen rekening met dat ideaalbeeld. Martines huwelijk liep stuk en haar zus, altijd haar grote voorbeeld, werd ziek. Des te meer reden om van de gebaande paden af te gaan en een eigen weg te vinden in het leven.
Het leidt in elk geval tot eigenzinnige en prikkelende fotografie. Dat maakte ook indruk op Tom van Engelen, die Martines werk zag tijdens de Bommelse Kunst Route. Hij vroeg haar om de coverfoto te maken voor het boek waar hij destijds aan werkte, 'Herken je me niet'. "Het klikte goed en we kwamen op het idee om bij elk verhaal een foto te maken. Dat werd een heel project", lacht Martine. Want een foto is bij Martine iets heel anders dan even klikken. "Ik zoek soms lang naar de juiste omstandigheden voor een concept dat ik in mijn hoofd heb. In dit geval bepaalde het boek de omgeving waarin we de foto's maakten, al wil dat niet zeggen dat een verhaal zich daar ook afspeelde. In één van de verhalen wordt een vrouw opgesloten op een schip. De foto is gemaakt in een koelcel bij een fruitbedrijf." Voor deze foto wist Tom fitnessmodel Fannetiek oftewel Anne Haakmeester te strikken. Met één van de beelden uit de serie, een close up van een hand, won Martine de tweede prijs op kunstenfestival ArtiBosch. De shoot met Haakmeester was een kolfje naar haar hand. "Ik werk graag met modellen en ik houd van sfeer en donkerte in foto's. Moeilijker vond ik een stilleven van bloemen, een foto bij een ander verhaal. Zoiets doe ik normaal nooit."
Uiteindelijk kozen Van Engelen en Van den Oever bij elk verhaal één foto. De tien beelden worden op glas afgedrukt en zijn van 4 september tot en met 16 oktober te zien in CHV/Noordkade in Veghel. Zondag 4 september om 13.00 uur is de officiële opening. Vanaf 15.00 uur speelt er een band. "Eerst zaten we er een beetje mee of dat wel een handige combinatie was, maar toen hoorde ik dat het om de band BlueSox ging. Mijn voormalige mentor speelt in die band. Ik geloof niet zo erg in toeval, dus ik vind dat wel bijzonder."
De betreffende mentor is inmiddels een collega van Martine. "Ik werk nu zelf op het ROC, waar ik mijn MBO-opleiding heb gedaan, op de afdeling PR & Communicatie. Ik houd van dit werk. Bij het bewaken van de huisstijl kan ik mijn professionele kennis van fotografie, vormgeving en reclame goed gebruiken. Van de kunst leef ik niet, maar ik zie het ook niet als hobby. Het is de uitlaatklep die ik nodig heb. Ik maak mijn werk omdat ik het wil maken, omdat ik iets moet laten zien, niet omdat anderen het mooi moeten vinden. Bij het boek hebben we bij één foto geprobeerd commercieel te denken, zodat we die nog zouden kunnen verkopen. Het werkte niet. Dan kost het me maar geld, dat is het me waard."