• Hans Kluit geeft uitleg aan gedeputeerde Mariëtte Pennarts.
• Hans Kluit geeft uitleg aan gedeputeerde Mariëtte Pennarts. Foto: Dick Aanen

'Vianen speelde onderscheidende rol binnen kasteelsteden'

Pennarts roemt Brederode-exposities

vianen • Pennarts was zeer complimenteus richting de drie organisaties die de tentoonstellingen hebben mogelijk gemaakt.

"Het resultaat is dat de nalatenschap en de grote betekenis van het geslacht Van Brederode nu in een samenhangend verhaal wordt verteld." Vianen speelde in de geschiedenis volgens Pennarts een onderscheidende rol in het geheel van kasteelsteden, veel meer dan bijvoorbeeld nabijgelegen steden als Culemborg, IJsselstein en Montfoort.

Hoogtepunten

De drie exposities vormen één van de hoogtepunten in het Bredereodejaar. In 'Het Facebook van de Brederodes', biedt de Grote Kerk Vianen een inkijkje in enkele leden van het Brederodegeslacht.

'De Brederodes en de kunsten' neemt bezoekers mee naar de creatieve broedplek van de kunsten in de zestiende en zeventiende eeuw: Kasteel Batestein. 'De tuinkunst van de Brederodes' laat zien wat voor nationale impact de vooruitstrevende tuinen van Kasteel Batestein hadden.

Grote Geus

Met de tentoonstelling in de Grote Kerk maken bezoekers kennis met drie leden van de familie Brederode die ieder op hun eigen manier veel betekend hebben voor de geschiedenis van Holland. Hendrik van Brederode (1531-1568), ook wel de Grote Geus genoemd, ging de edelen voor in het aanbieden van het smeekschrift aan Margareta van Parma op 5 april 1566, nu 450 jaar geleden. Deze gebeurtenis vormde mede aanleiding voor de tachtigjarige oorlog. De hooggeplaatste politicus Walraven III van Brederode (1547-1614) speelde een belangrijke rol in de internationale politiek. De laatste Brederodetelg, Johan Wolfert van Brederode (1599-1655), was onder meer een belangrijke steun voor raadspensionaris Johan de Witt.

Aan de hand van portretten en beeldhouwkunst laat het Stedelijk Museum Vianen zien dat de Brederodes een stimulerende rol in de ontwikkeling van verschillende kunstdisciplines speelden. Door de aanwezigheid van haar 'heeren', met name in de personen van Reinoud III, Hendrik en Johan Wolfert van Brederode, kan de stad Vianen worden beschouwd als een centrum voor de kunsten in de zestiende en zeventiende eeuw. Kasteel Batestein fungeerde daarbij als creatieve broedplaats. Kunstenaars uit het hele land werden uitgenodigd om er hun kunst(en) te vertonen.

De tentoonstelling wordt extra luister bijgezet door de bijdrage van Viaanse kunstenares Petra Smits, met een vrij geschilderd portret van Yolanda van Lailang (1422-1497), vrouw van Reinout van Brederode III. En uit klei en afval vervaardigde maquettes van Coen Bouwstra, welke als illustraties dienen voor het kinderboek 'Verhalen van Vianen' die op 22 augustus uitgegeven zal worden.

De tuinkunst van de Brederodes

Het Metropolitan Museum in New York heeft voor deze bijzondere tentoonstelling hoogwaardige digitale opnamen verstrekt van de prenten van Isaac Leschevin. Het betreffen diverse ontwerpen voor de tuinen van kasteel Batestein die in de tweede kwart van de zeventiende eeuw in opdracht van Johan Wolfert van Brederode werden aangelegd. De tuinen van Batestein oogstten roem en fungeerden als katalysator voor de verdere ontwikkeling van de Hollandse tuinkunst die later in de zeventiende eeuw zo invloedrijk werd in Europa.

Lezing

De geheimen van deze prenten zullen op zaterdag 16 juli tijdens een lezing van tuinhistorica Vanessa Bezemer Sellers uit New York worden onthuld. Daarnaast heeft de ontdekking van deze bijzondere schetsen ertoe geleid dat initiatiefgroep 'Kasteel Batestein' de komende jaren de tuinen gaan reconstrueren, op de plek waar zij ooit bloeiden.