Neerlandicus Vaartjes kritisch over rol van Vianen
Erfenis Boudier-Bakker in de kelder
vianen • Ina Boudier-Bakker woonde van 1917 tot 1922 in Vianen. Haar echtgenoot Henri Boudier was in die periode postdirecteur van het postkantoor aan de Voorstraat.
Boudier-Bakker, bij het grote publiek bekend van haar werk 'De klop op de deur', had het helemaal niet naar haar zin in het kleine provinciestadje. "Zij kon, opgegroeid in en verliefd op Amsterdam, niet aarden in het kale polderlandschap", aldus Vaartjes. "Het toenmalige isolement van Vianen deprimeerde haar. Haar intimi woonden allemaal 'aan de overkant' van de Lek, een formulering die voor haar een metafoor werd voor onbereikbaarheid. Maar het ergste was het stadje zelf." Zij leed onder de toenmalige bekrompen mentaliteit.
Maar haar eenzaamheid en frustraties inspireerden haar wel tot haar latere meesterwerk De Straat. Vaartjes: "Op sobere wijze beschrijft ze daarin het dorre leven van een aantal mensen in een provinciestadje, die bekneld zitten in een dwangbuis van fatsoen, conventies en lafheid'. "Zij leven niet - zij bestaan slechts. Met de zinloosheid en hulpeloosheid van hun situatie worden zij eens per jaar geconfronteerd: als de kermis bezit neemt van de straat. Dan voelt ieder zijn eigen tekort, lusteloosheid en eenzaamheid heviger dan anders." Ina Boudier-Bakker overleed in 1966. Tien jaar later eerde Vianen zijn voormalige beroemde inwoonster met een expositie. Ook waren er plannen voor Ina Boudier-Bakker-museum. Er werden voor dat doel veel historische objecten, foto's etc. ingebracht, onder andere door haar biograaf en vriend Hans Edinga.
Venijnig
Het museum is er nooit gekomen. En vervolgens is het ook met de collectie behoorlijk misgegaan. Vaartjes schreef daar in 1998 een venijnig artikel over in NRC Handelsblad. De kritiek was toen vooral gericht op net opgerichte Stedelijk Museum, waar een hoekje was ingericht over Boudier-Bakker. Vaartjes heeft de expositie bezocht, maar hij was allerminst onder de indruk. "Er werden enkele voorwerpen uit haar nalatenschap getoond, zonder commentaar." De tentoonstelling deden geen enkel recht aan Ina Boudier-Bakker en haar geschiedenis en betekenis. Het grootste deel van Ina Boudiers dingen werden opgeslagen in de krochten van het stadhuis. Hans Edinga's weduwe heeft destijds aan de gemeente verzocht om de door haar man geschonken zaken terug te krijgen. Haar poging strandde. De gemeente beriep zich op de wenselijkheid van openbaarheid van de collecties. "De dingen hebben het afgelegd tegen de no-nonsensepolitiek van de gemeente", schreef Vaartjes in 1998.
Vaartjes is (na 1998) samen met voormalig conservator Susanne Weide nog wel door de collectie heengegaan om deze met zijn kennis te identificeren. "Er was toen sprake van een grote tentoonstelling, maar die is uiteindelijk ook weer niet doorgegaan. Waarom weet ik niet meer. Meubels van Ina Boudier-Bakker bleken beschimmeld en zijn in die periode gerestaureerd - waarna er vervolgens opnieuw niets mee gedaan is. Het museum zou wel iets willen, was indertijd mijn indruk, maar de gemeente beschouwde de collectie als 'haar eigendom', maar kennelijk op een passieve wijze."
Dick Aanen