Syrische familie al-Shalak pakt het leven weer op
Sham danst weer met kerst
Sinds een jaar woont Sham al-Shalak met haar ouders, drie broers en zusje in Leerdam. De Syrische familie is volop bezig met taalcursussen, de zeventienjarige Sham is een snelle leerling. Inmiddels volgt ze een mbo-opleiding op het Da Vinci-college in Gorinchem en loopt ze sinds enkele weken stage.
"Bij de Wibra hier in de binnenstad", glundert Sham van oor tot oor. "Mijn taak is om kleding op te hangen en vakken aan te vullen. En natuurlijk klanten te helpen. Helaas mag je als stagiaire niet achter de kassa zitten. Ik ben gewend om met mensen om te gaan, want daarvoor werkte ik in het weekend bij restaurant La Stancia in de Hoogstraat."
Kuweit
Sham heeft een voorsprong ten opzichte van haar overige familieleden en dat heeft een reden. "Van oorsprong komen wij uit Syrië. Mijn vader Mohammed Jamal groeide op in de hoofdstad Damascus. Na het overlijden van zijn vader is hij op vijftienjarige leeftijd naar Kuweit vertrokken. Hij trouwde met mijn moeder en kreeg een goede baan als ontwerper op een reclamebureau. We woonden in een prachtig huis, hadden twee auto's en genoten op school van een goede opleiding. Onze toekomst was verzekerd. Tot in 2011 de oorlog uitbrak in Syrië..."
Sham slikt en kijkt even, net als haar vader, naar de televisie. Een Arabische zender doet verslag van weer een Russisch bombardement. "We kregen van de Kuweiti's het advies om terug te gaan naar Syrië. Ze zagen ons als terroristen en de racistische uitlatingen vlogen ons om de oren. Mijn vader verloor direct zijn baan, we werden het huis uitgezet en betrokken ergens achteraf aan de rand van de stad een veel te kleine woning. Er waren nauwelijks voorzieningen en de internationale school was voor ons van de ene op de andere dag gesloten. De Arabieren hielpen ons niet."
Na een fikse ademhaling vertelt Sham verder. "Na een aantal vreselijke jaren besloten we te vertrekken. Terug naar ons thuisland Syrië was geen optie en blijven al helemaal niet. We hebben al onze spullen verkocht en met geld van een oom die in Dubai werkte, zijn we met het vliegtuig naar Turkije gegaan. Na vier dagen vertrokken we naar Griekenland. We hebben geluk gehad. Het was weliswaar eind november, maar gelukkig niet zo koud en er stond bijna geen wind. Na een reis van twee uur met een opblaasboot en nog 28 andere vluchtelingen kwamen we veilig in Europa aan. Net als de andere mensen, was onze kleding ons enige bezit. In Griekenland werden we goed opgevangen en kregen we een huis toegewezen. Wel met een andere familie, maar dat was niet erg. Zo konden we de kosten delen."
Onze toekomst was verzekerd, tot in 2011 in Syrië de oorlog uitbrak.
Oude Pekela
Sham, toen net zestien jaar, had het na een maand al gezien. "Het geld raakte op en ik besloot het vliegtuig naar Nederland te nemen. Een Grieks meisje, die ik op straat ontmoette, heeft mij geholpen. Op Schiphol waren de mensen zo aardig en na een intake-gesprek werd ik tijdelijk opgevangen. Via een azc in Oisterwijk, kwam ik in Oude Pekela terecht. Via Skype, Facebook en andere social media hield ik contact met mijn familie. Op een gegeven moment stond ook mijn oudere broer Khalid voor de deur. Ook hij zag de toekomst in Griekenland somber in. Net als de rest. Want zeven maanden na mijn vlucht, landden ook mijn ouders met Shams, Malik en Rayan op Eindhoven. Vanuit Oude Pekela was de treinreis van vier uur naar Eindhoven een hele onderneming, maar we waren ontzettend blij om weer bij elkaar te zijn. Er werd gezoend, geknuffeld, omhelsd en uiteraard ook gehuild. Eindelijk was er weer een toekomst voor ons."
Mister Harry
En die ligt, vooralsnog, in Leerdam. Een klein provinciestadje aan de oevers van de Linge. "Die rivier vind ik het mooiste plekje van Leerdam. Het is geen Kuweit, maar we zijn ontzettend blij met de opvang en wat er voor ons wordt gedaan. Mijn vader hoopt na de taalcursus werk te vinden. Mijn oudste broer Khalid gaat studeren aan de Universiteit. Malik wil, net als ik, een mbo-opleiding volgen. Mijn zusje Shams zit nog op de lagere school en spreekt al vloeiend Nederlands. Met dank aan mister Harry van Vluchtelingenwerk Leerdam. Hij is onze contactpersoon en heeft ons heel goed geholpen, nog steeds trouwens."
Sham lacht en kijkt uit naar de kerstvakantie. "Vorig jaar heb ik al uitgebreid kerst en oud en nieuw gevierd. Nee, niet in een kerk. Met vriendinnen ben ik toen naar een groot dansfeest geweest in Utrecht. Ook dit jaar hebben we plannen daarvoor gemaakt. Wij zijn moslims, dus voor mij geen alcohol. Maar ook zonder drank heb ik het gezellig hoor. Ons kerstdiner bestaat uit typische Arabische gerechten, zoals salade Tabula Fatoosh en het kipgerecht Yalanje. Bij ons komt er geen kalkoen of rollade met stoofpeertjes op tafel. En boerenkool of zuurkool weet mijn moeder nog niet klaar te maken, maar dat vind ik helemaal niet erg. Van mijn Nederlandse vriendinnen heb ik namelijk begrepen dat niet iedereen dat ook lekker vindt."
Over vriendinnen gesproken, mist Sham ze niet?. "Natuurlijk wel, via Facetime houden we contact. Maar ik wil nooit meer terug naar Kuweit. Daarvoor is er teveel gebeurd. Ik wil studeren en later met werken geld verdienen. En dan nodig ik mijn vriendinnen uit om naar Nederland te komen. Dat lijkt mij een beter idee..."