Loes Horstman geeft volwassen vrouwen fietslessen
'Iedereen wil fietsen'
Toen Loes Horstman buitenlandse vrouwen steeds met van die zware boodschappentassen zag lopen dacht ze: al dat gesjouw, dat moet toch anders kunnen? Zo kwam ze op het idee om deze dames fietslessen te gaan geven.
Horstman gaf gymnastiek, dus lesgeven was ze gewend. Haar kans kwam in 2009, tijdens een themacampagne over gezondheid in Leerdam. Iedereen mocht projecten bedenken om bewegen te stimuleren, vertelt ze. Ze ging meteen naar de moskee, om het beweegprogramma te promoten. Er werden posters opgehangen bij de huisartsen en op het Da Vinci College waar inburgeringscursussen worden gegeven. Vanuit het taalwerk maakt men inmiddels eveneens reclame voor de fietslessen. In 2009 kon gestart worden onder de vleugels van het tegenwoordige SamenDoen, in de Noorderberg, met zes vrijwilligers en Loes' man Karel als ondersteuning. "Hij stelt de theoriewerkbladen op de computer samen en repareert zo nodig de lesfietsen", vertelt Loes, en vervolgt: "We hebben tien tweedehands fietsen gekocht bij Bas den Breejen en daarna zijn er nog vier gesponsord door KleurrijkWonen en de Rabobank. Fietsen in alle maten, want Turkse vrouwen hebben veelal korte benen." De lessen zijn opgedeeld in twee blokken per jaar van elk dertien weken op vrijdagmiddag. Per lesblok kunnen maximaal dertien leerlingen meedoen, voor twintig euro inschrijfgeld. "Daarvoor kunnen ze net zo lang blijven lessen als ze willen", zegt Loes.
Uithuwelijken
In de beginjaren zagen de begeleidsters vooral Turkse en Marokkaanse vrouwen, maar tegenwoordig komen de cursistes vaker uit Syrië, Somalië en Irak. De leeftijd varieert van net in de twintig tot zeventig jaar. Loes heeft plezier in de Egyptische Renée. "Die neemt steeds weer anderen mee, zo enthousiast is ze." Er wordt eerst iets gedronken. "Ze zijn helemaal gek op warme chocomel. En soms neemt iemand zelfgemaakte hapjes mee, daar moeten we dan van proeven. Onderling is er veel gezelligheid, herkenning en contact. Bij het één-op-één fietsen komt er soms veel uit. Zo heb ik eens een heel gesprek over uithuwelijken gehad." Renée is nog geen druk verkeer gewend. Vorige keer heeft ze rondjes om een flat gereden, de bochten neemt ze heel keurig. Loes legt uit: "Ze moeten om te beginnen de trappers rondkrijgen en hun evenwicht bewaren. Daarom gaan ze eerst steppen. We lopen er echt niet constant achteraan te rennen hoor." Op het pleintje bij de kerk langs de Meent leren de cursistes hun balans te bewaren en is er vaak twee op één begeleiding. Kritische voorbijgangers worden door Loes gedecideerd van repliek gediend: "Dit doe ik voor u meneer, mevrouw, zodat u veilig over straat kunt, want iedereen wil fietsen, daarom help ik deze vrouwen."
Na die beginnerslessen worden de dames in groepjes begeleid. De Patrimoniumstraat wordt voorlopig gemeden, die is te druk nu daar bouwwerkzaamheden aan de gang zijn. Vrijwilligster Nel 't Lam vertelt: "We gaan langs allerlei lastige plekken, zoals de rotonde bij Asperen en we steken de provinciale weg bij Schoonrewoerd over. Bij het leren naar rechts kijken worden de dames op diverse punten opgevangen, omdat ze dan verschillende handelingen tegelijk moeten uitvoeren." En Loes lacht: "We roepen altijd 'Kun je zwemmen?!' als de dames richting sloot sturen. Er heeft weleens iemand op de betonnen blokken gelegen bij de Verdoornstraat. Als ze er naar kijken, sturen ze er automatisch naartoe in plaats van die juist te vermijden." Er is nog nooit iemand echt gewond geraakt, maar op het intakeformulier staat voor de zekerheid wel dat deelname op eigen risico is, en dat een wa-verzekering verplicht gesteld wordt.
Haaientanden
We roepen altijd 'Kun je zwemmen?!' als de dames richting sloot sturen.
Theorielessen horen er vanzelfsprekend bij, vindt Loes. "Het eerste dat ze moeten leren is dat ze niet op de stoep mogen fietsen en aan de kant moeten blijven. Wat ook meteen aan de orde komt is dat rechts voorrang heeft en dat je moet wachten voor een stopbord en voor haaientanden. Met de werkbladen controleren we of de dames het begrepen hebben. Als ze een fout maken roepen we 'taduu, taduu', om aan te geven dat de ambulance in zo'n geval waarschijnlijk voor ze uit moet rukken."
Jongere vrouwen vervolgen de lessen met een kinderstoeltje achterop, zodat ze ook dat onder de knie krijgen. De fietslessen en het theorie-examen worden bekroond met een certificaat. Het lesgeven is zeker geen eenrichtingverkeer zegt Loes. "Zij leren fietsen, wij leren over andere culturen." Ze gaf les aan een Bosnische die alleen maar gewend was te lopen. "Ze dacht dat ze het fietsen nooit zou leren. Maar ik hielp haar volhouden." Nel beaamt dat het aanbieden van fietsles voldoening geeft. "Als ik cursistes tegenkom roepen ze nog altijd: 'Dank je wel!'. Daar doen we het voor."
q www.samendoen.expert.