Kees van der Staaij en anderen spraken in De Wittenberg
'Het is geen jas die je uit kunt trekken'
haaften • Kees van der Staaij, voorzitter van de Tweede Kamer-fractie van de SGP, was één van de sprekers.
Het eerste wat de politicus de volle zaal voorhield, was dat mantelzorgers zichzelf niet altijd herkennen in die term. "Mijn oud-buurman zorgt voor zijn vrouw. Ik zei laatst tegen hem: het is zeker wel zwaar om mantelzorger te zijn? Hij keek me aan en vroeg: mantelzorger, wat is dat? We moeten er dus niet automatisch vanuit gaan dat deze groep zich aangesproken voelt als we het over mantelzorgers hebben."
De SGP-leider ging vooral in op het landelijke beleid. "We hebben geld vrijgemaakt voor zorgverleners die professionals en mantelzorgers aan elkaar koppelen, voor innovatieve projecten om werk en mantelzorg te combineren en voor zorginstellingen die extra aandacht besteden aan mantelzorgers bij tijdelijke opnamen. Ook zijn de regels voor mantelzorgwoningen versoepeld."
Maar, zo realiseerde Van der Staaij zich: "Dit is beleid op papier, de praktijk is vaak nog weerbarstig."
De landelijke fractieleider noemde ook de wensen waarmee zijn partij de Tweede Kamer-verkiezingen ingaat, zoals meer waardering voor niet-betaalde zorg. De SGP zou dat graag verwerkt willen zien in het belastingstelsel. "Het is niet eerlijk als een gezin met een eenverdiener en een partner die bijvoorbeeld mantelzorgt meer belasting betaalt dan de buren, die allebei werken en samen net zoveel inkomen hebben."
Geen vrijwilligerswerk
Esmé Wiegman was de tweede spreker. De directeur van de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) benadrukte dat mantelzorg geen vrijwilligerswerk is. "Je kiest er niet voor, je kunt het niet uittrekken zoals een mantel. Dat maakt het emotioneel zwaar." Voor zorginstellingen had ze een tip: "Veel mantelzorgers willen graag betrokken blijven als degene voor wie ze zorgden is opgenomen. Heb daar oog voor als verplegenden en verzorgenden."
Wiegman pleitte er ook voor om de balans binnen de zorg te veranderen. "Binnen de geneeskunde ligt een enorme focus op genezen, terwijl dat maar soms lukt. Verlichting geven kun je al meer, en troosten altijd. Daar zou veel meer aandacht en geld voor moeten zijn."
Uit balans
Ook wethouder Koos Krook voerde het woord. Hij gaf een inkijkje in zijn privésituatie. Zijn jeugd werd sterk beïnvloed doordat zijn moeder psychisch instabiel was, en zijn vader meestal aan het werk in zijn bakkerij. Krook illustreerde wat Wiegman eerder al had gezegd: hoe relaties uit balans raken als één van de betrokkenen langdurig zorg nodig heeft. "Dit geldt in liefdesrelaties, maar ook tussen ouders en kinderen of in andere situaties. Hoe sterker de liefdesband, hoe moeilijker mensen het vaak krijgen. Als de zorg voor je buurvrouw je te veel wordt, stop je er makkelijker mee dan als het om je moeder gaat."
Maatwerk
Krook is blij dat de verantwoordelijkheid voor de zorg nu bij de gemeenten ligt. "Maar de doelen van de transities, zoals mensen langer thuis laten wonen, kunnen alleen gehaald worden als het hele systeem goed functioneert. Er moet balans zijn tussen draagkracht en draaglast." Neerijnen wil dat onder meer bereiken door mantelzorgers te coachen. "En door maatwerk te leveren. We kunnen niet standaard zeggen: uw kinderen moeten maar voor u stofzuigen."
De drie sprekers noemden ook de rol van de kerk. Wiegman: "Nu er meer op vrijwilligers aan komt, is dat een kans voor kerken om weer meer zichtbaar te worden."
Dominee A.C. de Kruijf van de hervormde gemeente in Haaften sloot de middag en daarmee het jubileumjaar af. Hij zette mantelzorg in bijbels perspectief met het verhaal van de lamme te Bethesda, die 'geen mens had' om naar het heilzame water te komen.
Janneke Boogaard