Limonade drinken op een grafsteen
varik • Bijna alle Neerijnense basisscholen deden vrijdag mee aan de klassendag als voorproefje op Open Monumentendag. Bij de Dikke Toren in Varik leerden ze wat galmborden zijn en luisterden ze geboeid naar verhalen uit vroeger tijden.
"Het is minder hoog dan ik had gedacht", roept één van de jongens uit groep 6 van basisschool Goudenstein uit Haaften. "Wacht maar tot je boven staat", lacht één van de vrijwilligers van de Dikke Toren. En inderdaad: na 112 treden moet iedereen even bijkomen. De reacties op het uitzicht variëren van 'Wow, wat prachtig' tot 'Dit durf ik niet!'
Danny overwint zijn hoogtevrees en schuifelt naar een plekje waar hij tegen het schuine dak van de torenpunt kan zitten. Hij krijgt de taak om de score van zijn groepje te noteren, zodat hij niet over het randje van het hek hoeft te kijken. Met de goede antwoorden kunnen de kinderen rietjes verdienen, waarmee ze later op school de toren kunnen nabouwen. Hoe meer rietjes, hoe beter dat lukt.
Ook zonder deze beloning in het vooruitzicht gaan alle 24 leerlingen enthousiast aan de slag. Niet één van hen is eerder in dit monument geweest, leert een korte inventarisatie. Daar wilde Linda Maaskant, combinatiefunctionaris Kunst & Cultuur bij Welzijn Neerijnen, graag verandering in brengen met de Open Monumenten Klassendag. "Een Rijksmuseum hebben we hier niet, maar wel genoeg andere plekken om lokale cultuur en geschiedenis te beleven."
Haar missie is geslaagd. Tien van de elf basisscholen reageerden positief. "De elfde wilde ook graag, maar daar kwam het niet uit in de planning." Behalve de toren aan de Waal in Varik waren de Laaglandse Molen in Hellouw, molen De Steendert in Ophemert, de kerk in Heesselt en kasteel Waardenburg bereid om klassen te ontvangen.
De groepen die naar de Dikke Toren kwamen, weten nu wat galmborden zijn: de houten rekken op de derde verdieping zijn geen jaloezieën om de zon te weren, maar zorgen dat het geluid van de klokken buiten beter hoorbaar is. Binnen is dat in elk geval geen probleem: als het elf uur is weten de bezoekers niet hoe snel ze hun oren dicht moeten houden.
Naast feitjes kregen de schoolkinderen ook verhalen voorgeschoteld. Angela van de Koppel vertelt ze met veel overtuigingskracht. Maar welke zijn waar en welke verzonnen? Bij het eerste verhaal gaan alle leerlingen al meteen de mist in. Dat de kinderen van de vroegere lagere school, die naast de toren staat, op verjaardagen één van de grafstenen gebruikten als tafel om limonade en taart te eten, dat kan toch niet? Toch is het zo, volgens de overleveringen.
"Zou jij zoiets ook willen?" legt Van de Koppel de groep voor. Eén van hen antwoordt: "Nee, want een verjaardag is vrolijk en een graf is verdrietig. Als jouw familielid daar is begraven, vind je het niet leuk als anderen daar feest vieren." Met haar goede uitleg verdient ze alsnog vijf rietjes. Met een flinke zak vol vertrekt groep 6 weer richting Haaften.
Janneke Boogaard