'Ga in het speelbos vooral van de paden af'
Een lange adem voor een mooi bos
vuren • Iemand heeft zich uitgeleefd met een oranje spuitbus, en op een enkele plek met een blauwe. Er staan stippen, pijlen en soms letters op heel veel bomen. Vandalisme? Nee hoor, Staatsbosbeheer is aan het 'blessen' geweest: de stippen geven aan welke bomen omgezaagd worden (oranje) of juist behouden moeten blijven (blauw).
"Kijk, deze bijvoorbeeld", zegt boswachter Dianne Renders terwijl ze op een oude wilg met een oranje stip wijst. "Er is al een stuk uitgebroken. Als-ie omvalt, kan hij op het pad vallen."
Behalve een stip staat er ook een pijl op de boom. Daarmee wordt de rijrichting voor de machines aangegeven. Werkendeweg maken ze een dunningspad door het bos.
Het is best een spectaculair gezicht als de tractor met een lange arm met aan het eind een zaag en een grijper een boom velt. "De machine haalt ook meteen de dunnere takken van de stam af. Tijdens de werkzaamheden is het bos gewoon toegankelijk, dus wie wil, kan komen kijken."
Deze week wordt bekeken of de grond droog genoeg is om aan het werk te kunnen. Zo ja, dan rijden de machines vanaf 2 augustus zo'n vier weken rond in het bos. Daarna wordt het hout uitgereden en via de Haarweg afgevoerd - maar niet in de eerste weken van september, als op de nabijgelegen golfbaan het KLM Open plaatsvindt.
Behalve met de mensen houdt Staatsbosbeheer bij het bosbeheer natuurlijk rekening met de natuur. De wilg achter die met de stip en pijl blijft behouden. "Daar zitten holtes in. Dat zijn vaste verblijfplaatsen voor spechten en soms ook vleermuizen, en die zijn wettelijk beschermd. Die mag je niet weghalen, net als nesten van roofvogels." Andere vogels maken elk jaar een nieuw nest. Zij mogen alleen niet gestoord worden tijdens het broedseizoen. Dat is nu net voorbij.
Aan de andere kant van het pad heeft een wilg het al begeven. "Die blokkeert de doorgang niet en levert geen gevaar op, dus die houden we graag, want dood hout is goed voor een bos. Er leven insecten in, waar onder andere spechten dol op zijn. En er groeien paddenstoelen en mos op."
Het Lingebos is in 1969 geopend, de oudste bomen staan er een halve eeuw. "Dat is kort voor een bos. Een mooi gevarieerd bos ontstaat vanzelf, maar je moet er geduld voor hebben. Door het dunnen versnellen we de cyclus", legt Renders uit.
De eerste fase van een bos is het beste te zien in het speelbos, dat in 1986 is aangeplant. Tot die tijd was er een ligweide. Hier wordt nu voor het eerst gedund. "Het bos is nu in de stakenfase: je ziet alleen maar heel veel dezelfde jonge bomen dicht bij elkaar. Een uitzondering zijn de paar oude bomen die al op die ligweide stonden. Die geven we meer ruimte door te dunnen."
Ook worden open plekken gecreëerd. De boswachter hoopt dat de kinderen dit gedeelte van het Lingebos dan meer gaan gebruiken waarvoor het bedoeld is: "In een speelbos mag je van de paden af. Doe dat vooral, anders worden de open plekken snel in beslag genomen door jonge essen", nodigt ze kinderen uit om te komen spelen.
Hier en daar moeten juist grote bomen het veld ruimen. Dat lijkt tegenstrijdig, maar het gaat om zieke essen of om populieren die er al vanaf het begin staan. "Populieren worden maximaal zestig jaar oud. Het is nu de tijd om ze te kappen voordat ze omvallen."
Behalve een aantrekkelijk bos voor mensen en voor de natuur, levert Staatsbosbeheer door te kappen een aandeel in de houtproductie. "Zo beperken we de import van hout uit bijvoorbeeld regenwouden", legt Renders uit. "Naast deze principiële kant zijn ook de inkomsten belangrijk. Die kunnen we goed gebruiken voor onze recreatieve taken, zoals het onderhoud aan de paden en het maaien van de weide bij de zwemplas. Daar krijgen we namelijk geen subsidie voor."
Leuke bijkomstigheid voor mensen met een kachel: de dunnere stammen gaat Staatsbosbeheer bij wijze van proef verkopen tijdens een haardhoutdag voor particulieren. Meer informatie daarover volgt nog.
Janneke Boogaard