'Grotere gemeenten niet per se beter'
leerdam • Eén intergemeentelijke dienst leidt niet per se tot betere dienstverlening, lagere kosten en minder kwetsbaarheid.
Dat concludeert Laurens Zwaan uit Asperen die vrijdag 24 juni aan de Erasmus Universiteit promoveert op het onderwerp intergemeentelijke samenwerking. Een actueel onderwerp nu er een fusie op stapel staat tussen Leerdam, Vianen en Zederik en ook Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen een samengaan uitgebreid verkennen.
In zijn proefschrift 'Politiek of management?' waarschuwt de organisatie- en bestuurskundige van adviesbureau Leeuwendaal voor ongewenste effecten. De raad vervreemdt zich van het samenwerkingsverband, komt meer op afstand en heeft moeite om zijn rol ten aanzien van de samenwerking in te vullen. Problematisch volgens Zwaan, omdat van raadsleden extra alertheid wordt verlangd bij een dienst die verder op afstand staat. "Een gemeente is niet alleen een bedrijf en de burger niet alleen een klant", aldus Zwaan. "De politieke, rechtstatelijke en maatschappelijke perspectieven bepalen het bijzondere karakter van onze overheid. De burger is naast klant ook kiezer, onderdaan en lid van de samenleving."
Zwaan concludeert verder dat de dienstverlening alleen in de allerkleinste gemeenten iets beter wordt, en de kwetsbaarheid minder. Ook stelt hij dat er geen aantoonbare invloed is van de intergemeentelijke manier van organiseren op de waardering door burgers. Door de druk van de overheid om grotere gemeenten te creëren blijven gemeenten steken in bedrijfsmatige overwegingen. Hierdoor laten ze kansen liggen.