Dirk van Krieken brengt historie tot leven
Terug naar eenvoud van vroeger
Eenvoudig leven, dicht bij de natuur, dat spreekt Dirk van Krieken uit Langerak aan. Daarom voelt hij zich helemaal thuis in kleding van een pelsjager uit de zestiende eeuw, of in een andere outfit uit vervlogen tijden.
Zeven kostuums heeft Dirk. Je kunt hem tegenkomen als Schotse kok van omstreeks 1700, of als kok uit de Middeleeuwen. Maar hij kruipt ook regelmatig in de huid van een plantersbaas, of hult zich in een kostuum uit het begin van de zeventiende eeuw, de tijd waarin de tachtigjarige oorlog woedde.
Het begon in 1982, toen hij lid werd van een schietvereniging en kennismaakte met het zwartkruit schieten, een eeuwenoude techniek. "Dat trok me gelijk. Je hebt het dan over de tijd van de indianen, nog ver voor de Amerikaanse burgeroorlog. Tijdens een westernweekend zag ik mensen die als indiaan of pelsjager rondliepen en ik werd besmet met het zwartkruitvirus. Wat me daarin aantrekt? Een pelsjager, trapper in het Engels, was onderdeel van de natuur. Hij was gekleed in hertenleer, ging vaak bij een indianenstam wonen, als daar een mooie meid liep... Het simplisme vind ik mooi. Je moet wat jagen, je moet iets te eten hebben. Er was geen hebzucht, geen zucht naar macht en geld."
De pelsjagers ontmoetten elkaar een paar keer per jaar tijdens een 'Rendez-Vous', waar ook handelaren van de Hudson's Bay Company naartoe kwamen. "Dat waren afzetters. Voor een bevervel kreeg ik als trapper misschien vier vishaakjes. Ook brachten ze drank en vrouwen mee. Het gevolg was dat veel trappers hun opbrengst van een half jaar na afloop van het 'Rendez-Vous' verzopen en vergokt hadden, waardoor de handelaren met zowel de pelzen als al het geld naar huis gingen."
"In 1500 leefden er meer dan vier miljoen indianen in Amerika. Ze trokken rond in groepen van zeven of acht gezinnen. In de winter schoten ze één of twee bizons, daar hadden ze genoeg aan. Eigenlijk hadden ze altijd vakantie, ze waren alleen bezig met zorgen voor eten." Alsof hij bij zo'n oude stam hoorde zegt hij met een grijns: "Als mannen werkten wij niet, wij schoten alleen op bizons die door de vrouwen werden geslacht."
Geen rol
'Deelnemers aan levende geschiedenis komen uit alle lagen van de bevolking'
Via het Landelijk Platform Levende Geschiedenis (LPLG) maakte Dirk kennis met andere uitingen van levende geschiedenis. De Schotten uit de achttiende eeuw bijvoorbeeld. Hij heeft een belted plaid, een soort deken die hij om zijn lijf wikkelt. Het is de voorloper van de Schotse kilt. "Mannen kleedden zich met zeven meter stof van zuiver scheerwol met een ruitpatroon dat per clan verschilde. De kleur werd bepaald door de streek. Als er bijvoorbeeld veel boterbloemen groeiden, zat er veel geel in." Het woord 'verkleden' gebruikt Dirk niet. "Ik verkleed me niet, ik word een Schot. Of een pelsjager, of een ambachtsman uit de middeleeuwen. Maar ik speel geen rol, ik blijf bovenal mijzelf. Met een apart gevoel voor humor en heel assertief. Wel doe ik alsof ik in die tijd leef."
Bij de club van het LPLG komen allerlei oude ambachten voor. Dirk is bakker en kok. Hij bakt graag brood of valse vis, een soort appeltaart in de vorm van een vis. Dat doet hij in zijn Dutch oven, een gietijzeren pot boven een vuur. Hij leerde ook potten bakken, wilde zijn eigen aardewerk maken. En hij heeft zeven gietijzeren potten. Inspiratie haalt hij uit oude kookboeken, of van internet. "Ik ga elk jaar naar een zeventiende-eeuws evenement in Heusden. Daar maak ik soep, met bonen en gedroogd vlees. Paprika en aardappelen werden nog niet gebruikt in die tijd." Door de jaren heen verwierf hij veel kennis en vaardigheden. Hij kan schieten met een pijl en boog, vuur maken met een vuursteen, smeden als een middeleeuwse smid en brood bakken in een kuil in de grond. "Er zijn bij de vereniging ook mensen die geschiedenis studeerden, maar over sommige aspecten uit het verleden weet ik soms meer dan zij."
De leden van het LPLG hebben allemaal hun specialisme. "We hebben onder andere een houtsnijder, tingieters en leerbewerkers. Dames maken vlierbessenlimonade en zeep, of zijn met wol bezig. We doen ook een Rendez-Vous van de pelsjagers na. Dan moet je veel weten: hoe je een slaapplaats maakt, wat je moet doen als je een hert geschoten hebt, hoe je vlees bewaart, hoe je met een kano een rivier oversteekt. Mijn vrouw en ik hebben tien jaar lang een tipi gehad, vol met koeienvellen." Die mensen van het LPLG, wat zijn dat nou voor types? "Ze komen uit alle lagen van de bevolking. We hebben ook bankdirecteuren en advocaten gehad. Meestal zijn ze geïnteresseerd in geschiedenis. Van onze ontmoetingen maken we een feestje. Ik neem mijn gitaar mee en zelf gebrouwen bier. Ik ben niet materialistisch, daardoor heb ik al 66 jaar veel leuke dingen gedaan." Dirk laat zich graag uitnodigen voor een themafeest. Info: www.westernlife.nl.