'Door samenvoeging van posten verlies je mensen'
Dalend aantal vrijwilligers brandweer
regio • Volgens operationeel manager Arie Boer heeft de reorganisatie geen goed gedaan aan de animo voor het vrijwilligerswerk bij de brandweer.
Boer is operationeel manager van het cluster GHG-GLZ. De letters staan voor de plaatsen Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Giessenlanden, Leerdam en Zederik. Hij coördineert de werving van nieuwe vrijwilligers voor een aantal posten. "Vorig jaar hadden we in Hoornaar/Noordeloos nog voldoende mensen, maar door natuurlijk verloop hebben we weer dringend nieuwe vrijwilligers nodig. Dat geldt ook voor de posten Meerkerk en Arkel/Hoogblokland."
Hoewel Boer op dit moment vooral natuurlijk verloop als oorzaak aanwijst, was de reorganisatie ook een factor. "Door een samenvoeging van posten verlies je altijd 15 tot 20 procent van je mensen. Zij voelen zich verbonden aan hun dorp, bij regionalisatie wordt het een ver-van-mijn-bed-show. In 1999 zijn de posten Hoornaar en Noordeloos samengevoegd. We hadden destijds 25 mensen, maar moesten al binnen drie jaar gaan werven. Dat kwam bijvoorbeeld doordat mensen ander werk kregen waarmee het vrijwilligerswerk niet langer te combineren was, maar ook doordat mensen zich niet thuis voelden bij de grotere post."
Dieptepunt
Uit landelijk onderzoek van het CBS bleek vorige week dat het aantal vrijwilligers bij de brandweer in Nederland een dieptepunt bereikte. De Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid, waartoe het cluster GHG-GLZ behoort, telde in 2000 precies 830 brandweervrijwilligers, dit jaar 744. De posten Streefkerk en Oud-Alblas werden opgeheven, twee posten gingen naar een andere regio. Landelijk waren er in 2005 ongeveer 22.000 brandweervrijwilligers en in 2010 nog 21.600, dit jaar zijn het er een kleine 19.000. Boer merkt dat brandweervrijwilligers tegenwoordig korter blijven. "Gemiddeld tien jaar. Daarbij komt dat ze de eerste twee jaar nog in opleiding zijn. Vroeger kwam het vaker voor dat mensen de veertig jaar vol maakten." Hoewel elders in Nederland bezuinigingen ook demotiverend werkten, speelt dat volgens Boer in zijn regio geen rol. "Er moet 10 tot 15 procent bezuinigd worden, maar ik denk dat de pijn meevalt. Je kunt specialismen beter verdelen, slimmer inkopen. Grotere posten moeten wat inleveren, maar de posten Meerkerk, Arkel/Hoogblokland en Hoornaar/Noordeloos niet."
Mensen redden
Brandweervrijwilliger Natasja van Boheemen uit Hoornaar zit sinds zeven jaar bij de post Hoornaar/Noordeloos. "Het redden van mensen en dieren maakt dit werk leuk. Je staat klaar voor je dorp. Als je achter elkaar door moet gaan kan het zwaar zijn, dan moet je vliegen en rennen met al je slangen. Maar meestal valt dat mee. En je kunt van elkaar op aan." Dat de pieper ook op ongelegen momenten kan gaan, vindt ze geen probleem. "Je adrenaline schiet meteen omhoog. Je zet een knop om en gaat erop af. Als je het bij een ongeluk niet trekt om een dode te zien, kun je een stapje terug doen. Dan kun je ook scherven vegen. Ik was nog maar net vrijwilliger toen er bij Verveka Veevoeder een chauffeur tussen zijn truck en oplegger was platgedrukt. Dat blijft je bij."
Dirk de Jager uit Hoornaar zit 23 jaar bij de brandweer. Hij wil dienstbaar zijn aan de samenleving en houdt van de spanning. "Het is altijd weer een verrassing als de pieper gaat: wat tref je aan? Gelukkig valt het meestal mee. Je komt hier ook je vrienden tegen, lost met elkaar iets op, dat is prachtig." Ook Dirk vindt het geen punt dat zijn pieper te pas en te onpas kan afgaan. "Meestal ben je maar even weg. Als het half kan, ga je. De wagen kan pas wegrijden als er zes mensen zijn. Stel dat je wegblijft terwijl er in de kazerne vijf mensen staan te wachten..."
Meer informatie over werken bij de brandweer staat op: www.brandweerzhz.nl. Op 25 juni is de brandweer vertegenwoordigd op de jaarmarkt in Hoornaar en op 2 juli in Meerkerk.