'Kerk moet niet te veel over cijfers nadenken'
amsterdam • "Moet je jezelf veel aantrekken van rapporten als 'God in Nederland'?" Dat vraagt theoloog Stefan Paas zich af. "Gedrag is moeilijk af te stemmen op statistieken."
Paas is hoogleraar missiologie en interculturele theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en hoogleraar missiologie aan de Theologische Universiteit Kampen. Hij nuanceert conclusies die op grond van het onderzoek getrokken kunnen worden, maar zegt tevens: "De kerken moeten ook niet roepen: het valt bij ons mee, we hoeven nergens over na te denken."
Zal de landelijke tendens steeds meer doordringen in de bible belt, waartoe de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden behoren? "Ik denk niet dat we het hebben over een dynamiek die overal gaat doordringen. Wel verwacht ik dat het aantal kerkgangers en gelovigen zal dalen. De terugval wordt vooral veroorzaakt door het wegvallen van generaties. Voor kerkleden die overlijden komt in de grote volkskerken, de PKN en de katholieke kerken, niet zoveel terug. Maar met de generaties van na 1960 gebeurt procentueel niet zoveel. Spannende vraag voor de toekomst is: wat gebeurt er met de kleinere protestantse kerken? Die blijven nu nog stabiel. Lukt het dit soort kerken ook om hun jongeren vast te houden? Als veel jongeren in de stad gaan studeren... ga dat maar eens tegenhouden."
Gezinnen kleiner
Paas vindt dat kerken jongeren in hun beleid serieus moeten nemen en niet mogen verwachten dat ze alles kunnen houden zoals het was. "Als vrouwen hoger opgeleid raken, zie je gezinnen kleiner worden. Dat zie je ook in bijvoorbeeld de gereformeerde gemeente gebeuren. Deze kerk verliest veel jongeren, maar er worden zoveel kinderen geboren dat het in de statistieken niet zo terug te vinden is."
Over initiatieven zoals die van dominee Piet van Die in Papendrecht zegt Paas: "Het lijkt me zeker dat je initiatieven moet ontplooien om mensen in aanraking te brengen met het evangelie. De kerk kan niet meer achterover leunen en moet creatief zijn. Maar ik hoop dat voorgangers niet te veel over cijfers nadenken; we hebben met mensen te maken. Ik hoop dat ze zeggen: dit is mijn werk, daar ben ik voor geroepen, hier ga ik voor."