'Maatwerk per kern, geen alles omvattend plan'
Scholen: er moet wat te kiezen blijven
regio • Het probleem signaleren, die stap is gezet. Nu is fase twee aan de beurt, benadrukken Bert van der Lee, directeur-bestuurder van O2A5 namens de schoolbesturen, Bart Bruggeman, wethouder in Leerdam en voorzitter van de regiegroep Transitieatlas en procesbegeleider Max Hoefeijzers. "Het besef moet komen dat dit een gezamenlijk probleem is, waarvoor gezamenlijk een oplossing voor moet worden gevonden."
En dat is nog niet vanzelfsprekend. Van der Lee: "Er is een aantal schoolbesturen dat geen problemen ervaart. Daar wordt de impact nog onvoldoende beseft. Vandaar dat we een onafhankelijk procesbegeleider hebben ingeschakeld om met alle schoolbesturen het gesprek aan te gaan."
Het doel: alle neuzen dezelfde kant op krijgen en tegelijkertijd ideeën opdoen hoe om te gaan met de dalende leerlingaantallen. "Er is nog geen enkele strategie bepaald", stelt Max Hoefeijzers. "Centraal tijdens deze fase is het verkennen van de mogelijkheden. Duidelijk is wel dat niets doen geen optie is. Dan zullen scholen sluiten en de keuzevrijheid van ouders en kinderen afnemen."
Rijdende school
Bij die vernieuwingen zijn alle suggesties welkom. Hoefeijzers noemt als voorbeelden de rijdende school of het concept van 'homeschooling', waarbij een aantal kinderen gezamenlijk in het woonhuis van één van hen onder professionele begeleiding les krijgen. "Of denk aan de mogelijkheid om wel in elke plaats onderbouw te houden, maar de bovenbouw te centreren." Van der Lee: "Uitgangspunt is dat er wat te kiezen moet blijven."
De aanpak is niet alleen gericht op de dalende leerlingaantallen. Ook het feit dat we in een snel veranderende wereld leven, wordt meegenomen. Max Hoefeijzers: "Het schoolmodel van de twintigste eeuw, dat lang goed gewerkt heeft, past niet meer in een tijd waarin verandering de norm is. Eén op de twee meisjes die nu geboren wordt, zal haar honderdste verjaardag vieren. Een groot deel van haar leven zal vol staan van veranderingen. Het onderwijs moet kinderen helpen om om te gaan met die veranderingen. Ook als scholen niet bedreigd zouden worden door krimp, zou er toch naar de onderwijsvorm gekeken moeten worden. Laten we nu van de nood een deugd maken en dit meteen meenemen."
Terug naar het beginpunt: daarvoor zullen alle neuzen wel dezelfde kant op dienen te staan. Om dat voor elkaar te krijgen, is Max Hoefeijzers bezig om gesprekken met alle schoolbesturen te voeren en ideeën uit het veld zelf op te tekenen. Er wordt toegewerkt naar een miniconferentie op 20 juni, waarbij alle betrokkenen bij elkaar komen om de resultaten te bespreken en een verdere lijn naar de toekomst uit te zetten. "Iedereen moet over de eigen schaduw heen springen", benadrukken Bert van der Lee en Bart Bruggeman. "Als christelijke en openbare basisschool alleen een deurmat delen, is niet genoeg. In Vuren gaat bijvoorbeeld per 1 augustus de openbare school dicht; de andere school op het dorp wordt een open christelijke school waar ieder kind welkom is."
Een belangrijke insteek is dat er maatwerk per kern komt en geen allesomvattend plan dat voor iedere school moet gelden. Hoefeijzers: "De situatie in Gorinchem is heel anders dan in Wijngaarden. Wat voor de ene school een oplossing is, kan een paar kilometer verder helemaal niet werken."
Geurt Mouthaan