Watermolen Geldermalsen bestaat 250 jaar

GELDERMALSEN • De Molenstichting voor het Gelders Rivierengebied, de grootste in Gelderland, kan dit jaar de vlag uithangen. Deze molenstichting bestaat vijftig jaar. De kers op de taart is dat de watermolen in Geldermalsen, de vroegere dorpsmolen van Geldermalsen en Meteren, dit jaar 250 jaar bestaat. Dat gaat gevierd worden. 

Over het gehele jaar door zullen alle zeven molens die van de molenstichting zijn, bij de feestelijkheden worden betrokken. De watermolen in Geldermalsen is met zijn 250 jaar niet de oudste molen van de stichting. De voorste en achterste wipmolens van Hellouw zijn ouder.

Watermolens

De molens zijn van groot belang geweest voor het droogmalen. Ze waren verantwoordelijk voor het waterpeil en de afvoer van het overtollige water. Ze zijn tot 1953 in gebruik geweest, toen werden ze vervangen door verschillende gemalen. De huidige voorzitter mevrouw Loes van Ruijven- van Leeuwen, oud-burgemeester van de voormalige gemeente Lingewaal, is sinds twee jaar voorzitter van de molenstichting. De molenstichting werd vijftig jaar geleden opgericht door de toenmalige burgemeester van Deil, mr. G.J. Kolff, hij was toen ook dijkgraaf van het polderdistrict Tielerwaard. Begrijpelijk dat als molens niet meer worden gebruikt en er geen onderhoud aan wordt gepleegd, ze in verval raken.

De stichting heeft zeven molens in bezit. Dat zijn zes poldermolens en 1 korenmolen. Ze staan er allemaal perfect bij, dat komt ook doordat de molenaars die ook bij de molens wonen, naast het molenaar zijn ook uitstekende doe-het-zelvers zijn.

Voorzitter van Ruijven: “Om de molens in goede staat te houden is het belangrijk dat ze draaien. Daar zijn gediplomeerde molenaars voor nodig. Buiten dat kost een dergelijke molen jaarlijks aan onderhoud minimaal tien- tot vijftienduizend euro. Nu krijgen wij wel wát subsidie, maar lang niet alles. Met de subsidie die we van de provincie ontvangen kunnen we de OZB en verzekeringen betalen. Ondanks de tien procent die we van de gemeente krijgen, hebben wij als molenstichting jaarlijks een tekort van drie- tot vierduizend euro.”

Steentje bijdragen

 Van Ruijven zegt verder: “Nu wil ik niet de feeststemming bederven, maar als we zo moeten doorgaan is ons reserve over vier jaar op. We beschouwen de molens eigenlijk een beetje als gewoon, het hoort bij ons mooie landschap. We fietsen erlangs en genieten ervan. We moeten ons realiseren dat het water ons eigenlijk aan de lippen staat en dat is alleen weg te pompen als we samen een financieel steentje bijdragen. Wij zijn dus echt op zoek naar sponsoren in het bedrijfsleven en donateurs. Het mooiste cadeau wat we zouden kunnen ontvangen in dit feestjaar, zou zijn dat inwoners van het Rivierengebied zich als sponsor zouden aanmelden. Wij zijn met weinig al tevreden. Ik zeg het maar eens, we moeten het samen doen.”

Molenaars zijn vertellers

De molenaars staan altijd klaar om belangstellenden te ontvangen en hen alles over de molen te vertellen. Molenaars zijn geweldige verhalenvertellers. 

Belangstellenden die op de wipmolen in Hellouw komen, zullen daar zelfs een molen aantreffen die is ingericht zoals het vroeger was. Dat is zelfs een klein museumpje. Bij de molenaars van De Marsch molen, Leen van Aalsburg en Erwin Daale bij de jubilerende molen in Geldermalsen, of op de korenmolen De Vlinder in Deil bij Sini van Steenis, op de grens Deil - Enspijk, hij is vroeger ook molenaar geweest op de watermolen in Geldermalsen, ze hebben allemaal  de meest boeiende verhalen.

Erwin Daale: “Voor de molens zijn de financiële middelen belangrijk. Toch als er straks mooie molens staan en er zijn geen molenaars meer, hebben we een ander probleem. Dus we zoeken mensen die het vak van molenaar willen leren. We staan altijd open om liefhebbers eens een dagje mee te laten draaien. De ervaring heeft geleerd, dat als je eenmaal aan het molenaarsleven hebt geproefd, je het een geweldig beroep vindt. Het spelen met de wind, het verzorgen van een molen. Het is zo’n mooi en uitdagend beroep. Zeker als je het naast je gewone werk kan doen. Het is altijd spannend en toch ontspannend.”

Feestjaar

In dit feestjaar zullen er veel activiteiten zijn. Gelukkig nu de Corona onder controle is, mag er weer veel. Plannen worden er uitgewerkt. De aftrap is op zaterdag 2 april tijdens de Tielerwaardse molendag. Speciale aandacht voor de poldermolen in Geldermalsen. Meer info: www.molensrivierengebied.nl

Cees Hoogteyling