Nieuwe regelgeving Molenlanden huisvesting arbeidsmigranten ‘strijdig met EU-regels’

MOLENLANDEN • Het belemmeren van het huisvesten van arbeidsmigranten in Molenlandse woningen gaat in tegen Europese regelgeving. Dat stelt Carel de Knegt.

In Molenlanden een huis kopen en daar vervolgens arbeidsmigranten in onderbrengen? Tot 26 oktober was dat geen probleem. Toen stemde de gemeenteraad in met een beleid dat een vergunning met diverse criteria vereist. 

Een voorbeeld: maximaal vijf procent van de woningen per straat mag gebruikt worden voor de huisvesting van arbeidsmigranten. Carel de Knegt uit Wijngaarden is ervan overtuigd dat dit beleid wettelijk niet klopt. Hij is bereid om dat tot aan de hoogste rechter uit te vechten.

Last onder dwangsom
Eerder dit jaar legde het gemeentebestuur hem een last onder dwangsom van 1.500 euro per week op wegens ‘illegale bewoning door arbeidsmigranten in een woning aan de Dr. Ingelsestraat in Wijngaarden’. 

De Knegt licht toe: “Dit huis heb ik gekocht voor mijn dochters; één van hen zou daar gaan wonen, maar de coronamaatregelen zorgden ervoor dat we onze plannen moesten veranderen. Vandaar dat er nu arbeidsmigranten uit Polen wonen.”

Voorkomen overlast
Doel van het Paraplubestemmingsplan Huisvesting Arbeidsmigranten is overlast te voorkomen en ‘arbeidsmigranten op passende locaties kwalitatief goede huisvesting’ te bieden. Centraal staat de definitie van het begrip wonen. 

Via het nieuwe beleid wordt wonen gekoppeld aan één huishouden. Daardoor is volgens het gemeentebestuur het huisvesten van arbeidsmigranten in een woning niet meer mogelijk zonder vergunning. ‘Op deze wijze ontstaat er een regiepositie voor de gemeente, waarbij een nadere afweging gemaakt kan worden om aan een aanvraag medewerking te verlenen.’ 

Volstrekt onwettig
Carel de Knegt veegt deze opstelling resoluut van tafel. Hoe het begrip wonen ook gedefinieerd wordt, het is volgens hem volstrekt onwettig om op deze manier een barrière op te werpen. “Kennelijk is het de gemeente Molenlanden ontgaan dat ook zij deel uitmaken van de Europese Unie. Er bestaat nu eenmaal een EU-verordening over vrij verkeer van werken en wonen.” 

Hij vervolgt: “Daar staat in dat iedere vorm, niets uitgezonderd, die zou kunnen leiden tot eventuele discriminatie helemaal verboden is. Bij de behandeling van dit bestemmingsplan is nooit gesproken over eventuele EU-consequenties. De gemeente wist gewoonweg niet dat de veranderingen Europeesrechtelijke gevolgen hebben.”

Haaks
Hij wijst daarnaast naar de onmisbare positie die arbeidsmigranten hebben ingenomen in de Nederlandse economie. Het nieuwe bestemmingsplan staat daar volgens hem haaks op. “De Polen mogen hier wel komen werken, maar wonen, ho maar!”

De Knegt, zelf oud-advocaat, en zijn dochters, beiden jurist, hebben professionele juridische hulp ingeschakeld. “De gemeente heeft alle tijd genomen voor een reactie op ons bezwaarschrift dat wij hebben ingediend naar aanleiding van het opleggen van een dwangsom. Wij hebben de gemeente onderbouwd duidelijk gemaakt dat de arbeidsmigrantenverordening in strijd is met artikel 45 van het EU-verdrag.”

Bestuursrechter
Het wachten is nu op een beslissing van de gemeente. “Mochten ze met ons een spelletje gaan spelen, dan zullen wij de bestuursrechter direct in kort geding verzoeken het EU-recht toe te passen, zodat het besluit niet uitgevoerd kan worden.”

Als dat niet het gewenste resultaat oplevert, dan is De Knegt van harte bereid om verder te procederen. “Als men nog steeds niet ervan overtuigd is dat het EU-recht hier van toepassing is, dan gaan wij naar de Raad van State. Mocht dat niet helpen, dan zullen wij niet schromen dit hele verhaal voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie in Luxemburg. Dit gebeurt als de gemeente blijft volharden in hun xenofobe houding.”

Reactie
‘Wij herkennen ons niet in het beeld dat wordt opgeroepen over strijdigheid met EU-recht”, zo laat het gemeentebestuur in een reactie op de stellingname van Carel de Knegt uit Wijngaarden weten.

Het Paraplubestemmingsplan is er volgens de gemeente niet op gericht EU-burgers uit te sluiten van bewoning in Molenlanden, maar om dit te reguleren. ‘De afkomst van bewoners speelt daarin geen rol.’

Bijzondere Woonvormen
Daarbij wordt verwezen naar de naam: Paraplubestemmingsplan Bijzondere Woonvormen. ‘Ten onrechte wordt de indruk gewekt dat het betreffende paraplubestemmingsplan alleen van toepassing is op arbeidsmigranten. Het is breder, namelijk om het niet zonder meer toestaan van kamergewijze verhuur aan verschillende doelgroepen. Denk daarbij ook aan het kamergewijs verhuren van een woning aan studenten.’

Op de site van de gemeente Molenlanden is echter te zien dat de raad op 26 oktober wel degelijk het verzoek kreeg om ‘het paraplubestemmingsplan ‘Huisvesting arbeidsmigranten’ (..) gewijzigd vast te stellen’. 

Voortvloeisel
In het achterliggende document, dat inderdaad de naam Paraplubestemmingsplan Bijzondere Woonvormen draagt, wordt daarnaast al vanaf de eerste pagina duidelijk dat het gemeentebestuur zich op arbeidsmigranten richt.

Het gaat om een voortvloeisel uit de Beleidsnotitie Arbeidsmigranten Molenlanden uit 2019. In deze beleidsnotitie is bepaald wanneer medewerking kan worden verleend aan de huisvesting van arbeidsmigranten. 

Jurisprudentie
‘Nu is uit jurisprudentie gebleken dat de beleidsregels niet kunnen worden toegepast, omdat de huisvesting van arbeidsmigranten niet in strijd is met de reguliere woonbestemmingen’, zo constateert het gemeentebestuur in het Paraplubestemmingsplan Bijzondere Woonvormen.

‘De gemeente heeft hierdoor geen instrument om regie uit te kunnen oefenen op de huisvesting van arbeidsmigranten in woningen. Teneinde deze ongewenste situaties te voorkomen, is het voorliggende bestemmingsplan opgesteld.’

Onmisbaar
De gemeente Molenlanden benadrukt dat de nieuwe regels er op gericht zijn dat de huisvesting van arbeidsmigranten verbeterd wordt. ‘Juist vanuit het besef dat de arbeidsmigrant in onze economie onmisbaar is. Het streven is een kwalitatief en kwantitatief goede huisvesting van arbeidsmigranten, waarbij verkenning van centrale huisvesting een onderdeel is.’

De nieuwe regels gelden niet voor alle woningen waar vóór het van kracht worden van het Paraplubestemmingsplan al arbeidsmigranten waren ondergebracht. De casus van Carel de Knegt is vooralsnog de enige waarbij het gemeentebestuur ingegrepen heeft. ‘Juridisch is het niet mogelijk om nieuwe bestemmingsplannen met terugwerkende kracht te laten gelden.’