Initiatiefnemers blikken trots terug op Cultuurfestival Bommelerwaard

ZALTBOMMEL • De vlaggen van het cultuurfestival zijn weer gestreken, tijd voor een terugblik. "We wilden verbinden, dat is gelukt."

Cultuur? Dan moet ik zeker in een zaaltje naar klassieke muziek gaan luisteren? Met die gedachte wilde Cultuurfestival Bommelerwaard afrekenen. En dat is gelukt, constateren Sandra van Spankeren en Miranda Koorn als ze namens het bestuur van de stichting Kunstmin terugblikken op de afgelopen drie maanden.

Waar staan we voor?
Hoe breed trekken we het initiatief? Dat was één van de vragen die al snel volgde nadat Hans de Wit zijn medebestuursleden had overtuigd om een festival te organiseren. "Wat is nou eigenlijk de Bommelerwaard, waar staan we voor, waar zijn we trots op? Cultuur kun je zien als smeermiddel. Het is eigenlijk alles wat de maatschappij een beetje mooier maakt. Dus besloten we de driehoek te maken met natuur en erfgoed", zegt Van Spankeren.

Van klassiek tot film
En dan zit je de ene keer inderdaad in een zaaltje naar klassieke muziek te luisteren, maar de volgende keer zet je je stoeltje neer aan de Zandmeren voor een nachtfilm. "Mensen zagen daardoor de schoonheid van de Bommelerwaard, bijvoorbeeld tijdens het buitenconcert in Rossum. Dat was een duidelijke verbinding tussen natuur en cultuur. 'Cultuur' heeft de naam dat het maar voor een beperkte groep toegankelijk is. Door veel activiteiten gratis aan te bieden en extra te focussen op jongeren hebben we geprobeerd die drempel omlaag te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan Boelevaart."

Bedrijfsleven
In het begin was het natuurlijk trekken en duwen om zo'n groot festival van de grond te krijgen. Het regionale bedrijfsleven gaf de grootste zet in de goede richting. "Bedrijven hebben in totaal voor 1,5 ton gesponsord", memoreert een trotse en dankbare Van Spankeren.

Ook de vrijwillige inzet van professionals was onmisbaar: Jan van Hekezen kwam met een sterk en herkenbaar logo, Noëlle van Wijgerden stortte zich op de publiciteit en Anders Jansen hield de stichting bij de les als het om marketing ging.

Saamhorigheid
Koorn: "Op een gegeven moment kwam er een omslagpunt, toen wilde iedereen bijvoorbeeld opeens een vlag voor thuis. Dat saamhorigheidsgevoel was waar we naar op zoek waren. We zochten ambassadeurs in de kleinere kernen, zo kwam er een sneeuwbaleffect."

Vrijwilligers
Uiteindelijk zijn er ruim honderd voorstellingen en andere activiteiten geweest, waarvan de zevenkoppige stichting er twintig in eigen beheer organiseerde. Met één betaalde projectleider in de persoon van Rick Hooijberg. "Uiteindelijk hebben er zo'n tweehonderd vrijwilligers mee geholpen, variërend van kaartverkoop tot het opbouwen of afbreken van tentoonstellingen."

Niet meer naar Amsterdam
Behalve het koppelen en beter onder de aandacht brengen van bestaand cultureel aanbod kwamen er ook nieuwe initiatieven van de grond. "Een performance als Between was er zonder het cultuurfestival niet gekomen. Ik heb mensen horen zeggen: 'Ik blijf voortaan in de Bommelerwaard, ik hoef niet meer naar Amsterdam.' Dat is toch prachtig!" vindt Koorn.

Spin off
Nu is het cultuurfestival afgelopen, maar de spin off is nog zichtbaar. "Muzikanten hebben elkaar gevonden, kunstenaars hebben er opdrachten voor bedrijven aan overgehouden, de gemeenten hebben geoefend met samenwerken", noemen Van Spankeren en Koorn enkele effecten.

Lessen trekken
Het stichtingsbestuur is intussen druk bezig met evalueren. Tevredenheid overheerst, maar er zijn zeker ook lessen te trekken uit deze eerste editie. "Moet het de volgende keer langer of korter dan drie maanden, weer zo breed of juist specifieker, weer in de hele Bommelerwaard? En organiseren we het om het jaar, of eens per drie of vier jaar? We betrekken daarbij zeker ook reacties van bezoekers."

Grote fondsen en provincie
In elk geval wil de stichting een professionaliseringsslag maken. "Dat kan ook doordat we nu hebben laten zien waartoe we in staat zijn. Ook is er een documentaire gemaakt die goed in beeld brengt hoe mooi het festival was. We hopen daardoor de volgende keer ook bijdragen van grote fondsen te krijgen. We willen ook de toeristische factor beter benutten, en de provincie ervan overtuigen dat de Bommelerwaard meer aandacht en geld verdient dan we tot nu toe krijgen. Dit keer heeft het bedrijfsleven de nek uitgestoken, nu mogen anderen wel over de brug komen."