Oud-bestuursleden Blokweer: ‘Wethouder stak ons een mes in de rug’; raad maakt excuses aan hen én aan Alblasserdam

ALBLASSERDAM • Snoeiharde kritiek krijgt de gemeente Alblasserdam van het eerste bestuur van zwembad Blokweer. De verwijten richten zich vooral op oud-wethouder Arjan Kraijo. “Hij stak ons een mes in de rug.” 

De wethouder en ook oud-burgemeester Jaap Paans wisten volgens oud-manager en oud-bestuurder Ad van ‘t Hof al in 2014 dat er forse problemen waren met het nieuwe zwembad. 

Dat vertelde Van ‘t Hof dinsdag tijdens de raadsvergadering aan de gemeenteraad en burgemeester en wethouders. “Uit metingen bleek al vlak na de opening dat het bad vervormde. Het is doorgegeven aan de gemeente. Maar daar pakte men de verantwoordelijkheid niet.” 

Groot roestprobleem
Oud-voorzitter Mart van de Burgh kwam ook aan het woord. Hij vulde aan: “Er dreigde daarnaast een groot roestprobleem. Het roest in de beweegbare bodem werd vanuit het zwembad zichtbaar. Dat was heel pijnlijk. In 2015 hebben we hierover een mail gestuurd naar onder meer de wethouder.” 

Er werd geen actie ondernomen. Het toenmalige bestuur vroeg daarom een gesprek aan. “De burgemeester gaf de wethouder opdracht om dit op te pakken. Ons verzoek om hieraan deel te nemen, wees Kraijo af. De gemeente was eigenaar en wij hadden volgens hem hiermee dus niets te maken.”

De bestuursleden lieten het er niet bij zitten. Zij vroegen een verslag van het gesprek met de leverancier op. Van de Burgh: “Toen viel onze mond open: het woord roestvorming stond niet eens op papier. De verstandhouding was toen vertroebeld. De wethouder is daarna alleen bezig geweest om van ons af te komen. Daar had hij uiteindelijk de hulp van de burgemeester voor nodig.”

Mes in de rug
Van ‘t Hof lichtte dat verder toe: “Ons bestuur werd een blok aan het been van deze wethouder. Hij eiste dat de penningmeester en de voorzitter het veld moesten ruimen, met als dreigement dat anders de subsidie stopgezet zou worden.” 

Hij vervolgde: “Hebben wij fouten gemaakt? Zeker. Een heel grote zelfs: we zijn niet naar de krant gestapt, wat Arjan Kraijo wel deed. Hij stak ons met een mes in de rug. Wij wilden als bestuur al veel eerder ingrijpen.” 

Maar dit werd volgens Van ‘t Hof verboden door de wethouder: “Het was zijn bad en zijn verantwoordelijkheid. U ziet hier het falen van een ambtelijke organisatie, waarvan de wethouder en de burgemeester op de hoogte waren.”

Zonder zwemdiploma in het diepe
Het was zeker niet het enige pijnpunt. Het eerste bestuur was volgens de oud-bestuursleden zonder zwemdiploma in het diepe gegaan. De gemeente keek vervolgens zonder iets te doen hoe datzelfde bestuur kopje onder ging. 

Daarin vinden de oud-bestuursleden onderzoeksbureau Necker aan hun kant. In het rapport dat dit bureau maakte over de gang van zaken rond de noodgedwongen sluiting en renovatie van zwembad Blokweer trekt Necker dezelfde conclusie. 

‘Gemeente leverde niet de professionaliteit die je zou mogen verwachten’
Heldere afspraken over het beheer, de exploitatie en het onderhoud waren er niet. De gemeente verzuimde om goed vast te leggen welke voorwaarden en uitgangspunten er zijn om het tot een succes te maken. 

‘De gemeente leverde hierdoor niet de professionaliteit die van haar zou mogen verwacht als samenwerkingspartner’, concludeert Necker. ‘Rollen werden niet gescheiden en contacten liepen door elkaar.’ 

Loze beloftes
Het resultaat: het eerste bestuur van het zwembad, de BSSA, was het kind van de rekening. Mart van de Burgh: “De gemeente zei bij de start: ‘U krijgt een splinternieuw zwembad, dus alles zal in in de eerste jaren zonder problemen verlopen. U krijgt een heel goed onderbouwd bedrijfsplan, inclusief een werkkapitaal.”

Het bleken loze beloftes. “Op toezicht kon veel bespaard worden, want het zwembad was zo overzichtelijk gebouwd. Maar de gemeente had het plan niet voorgelegd aan de omgevingsdienst.” 

“Toen wij bij hen aanklopten, zeiden ze dit helemaal niet mocht. De omgevingsdienst concludeerde dat het hele bedrijfsplan een kat in de zak was. Het personeel moest veel meer uren gaan draaien om het veilig te houden. Omdat wij veiligheid boven alles stellen, moesten we op zoek naar geld.”

Een uitdaging, ook al omdat het beloofde werkkapitaal er niet was. Sterker nog, vanaf dag één werd het bestuur geconfronteerd met tekorten. Van ‘t Hof: “Bij de opening stonden we al een ton in de min. Normaal spreek je van een bruidsschat. Wij kregen nog niet eens een warme handdruk.” 

Meer financiële druk
Maar in plaats van steun, volgde er juist meer financiële druk vanuit de gemeente. Van de Burgh: “Bij de renovatie van de sporthal kwam het gemeentebestuur 80.000 euro tekort op de begroting. Daar hadden ze een oplossing voor: het moest van ons budget af.” 

“Wij hebben dat geslikt. Onder meer door het binnenhalen van Wasko en A-Kidz als gebruikers en het verhuren van het zwembad aan de zwembond, wat heel veel geld opleverde”

Pappen en nathouden
Hij vervolgde: “Het was echter totaal niet voldoende om de financiën op peil te krijgen. De gemeente zou ons gaan helpen.” Die hulp bestond uit het eerder uitkeren van subsidie, het vooruit betalen van de vergoeding voor het schoolzwemmen en het uitstellen van het betalen van de huur. 

Maar dat was pappen en nathouden. Van de Burgh: “Zo ontstond een groot financieel probleem. De prognose was dat binnen enkele jaren het tekort een paar ton zijn. Bedrijfsmatig was dit gedoemd te mislukken. Met kunst- en vliegwerk van onze penningmeester en de enorme inzet van het personeel wisten we het hoofd boven water te houden.” 

Kapot schamen
Ad van ‘t Hof deed afsluitend een indringende oproep aan het gemeentebestuur. “Als ik in jullie plaats zo’n rapport zou krijgen over de ambtelijke organisatie en het falen ervan, zou ik in een hoekje gaan zitten, mezelf kapot schamen en niet op de stoel terugkomen.”

Excuses gemeenteraad aan oud-bestuur én Alblasserdam

De raad ging diep door het stof, als reactie op de felle kritiek van het oud-bestuur van zwembad Blokweer. “Namens de gehele raad wil ik het bestuur onze welgemeende excuses aanbieden”, zei SGP-raadslid Eric Boersma, voorzitter van de commissie die het onderzoek begeleidde.

“De raad had anders moeten handelen en beter naar u moeten luisteren”, ging hij verder. “Wij beseffen dat het gebeuren u ook persoonlijk heeft geraakt en misschien heeft beschadigd. Dat spijt ons. Hopelijk helpt het rapport u om deze nare bestuursperiode achter u te laten.”

Verontschuldigingen aan de samenleving
Daar bleef het niet bij. Als woordvoerder van de raad trok Boersma het sorry zeggen veel breder. “Het oud-bestuur als kind van de rekening...ik wil de onderzoekers niet tegenspreken, maar het echte kind van de rekening is het kind dat twee jaar lang geen zwemles kon krijgen, de ouder die steeds maar weer naar De Lockhorst in Sliedrecht moest, De Wiekslag die leden zag vertrekken en de senior die geen baantjes meer kon trekken. Kortom: de Alblasserdamse samenleving als geheel. Daarom wil de raad verontschuldigingen aanbieden aan de samenleving.”

Om er meteen aan toe te voegen: “Wij beseffen zulke algemene excuses wat makkelijk kunnen klinken. Het beste dat we als raad kunnen doen, is de geleerde lessen toepassen. We zullen dat doen. Indachtig de uitspraak van Sir Winston Churchill: ‘Never let a good crisis goes to waste’.”

Scherpe vragen stellen
Als voorbeelden noemde Boersma een verscherpte controlefunctie vanuit de raad, een heldere aanpak van hoe evaluatie bij grote projecten plaatsvindt en het stellen van scherpe vragen door de gemeenteraad. “We doen dit met de wetenschap dat de weg omhoog is gevonden. En bovenal dat er weer natte activiteit is ons prachtig gerenoveerde zwembad.”

Daar toonde oud-manager en oud-bestuurslid Ad van ‘t Hof ook zijn waardering voor. “Ik wil wethouder De Gier bedanken voor zijn doorzettingsvermogen. We zijn blij dat we weer in ons eigen bad kunnen zwemmen. Zeker omdat we bang waren het bad kwijt te raken.”