Chauffeur Qbuzz over OV in regio: ‘Veel reizigers zijn ontevreden’

REGIO • Er wordt veel geklaagd over het openbaar vervoer in de regio. Iemand die veel klachten hoort is Qbuzz-chauffeur Joost*, werkzaam in de regio. Joost is al meer dan tien jaar buschauffeur. Ooit deed hij zijn werk met veel plezier. 

De laatste jaren vindt Joost zijn werk een stuk minder leuk. Reizigers klagen. Werkgever Qbuzz laat veel steken vallen, vindt Joost. Zijn echte naam wil hij liever niet in de krant hebben, uit angst voor ontslag. In het belang van de reizigers wil hij toch graag vertellen wat hij hoort en meemaakt in zijn bus. 

Onvrede
“Bij de komst van Qbuzz klaagde 60 à 70 procent van de reizigers”, aldus Joost. “Nu is er nog steeds onvrede, maar meer berusting. Als je het gesprek start, dan klaagt bijna iedereen over het OV. Ik denk dat 60 à 70 procent ontevreden in de bus zit, maar dat slechts 2 procent zijn mond open doet tegen de chauffeur.”

Vaker overstappen
Wat hoort Joost? “Mensen vertellen me dat ze vaak moeten wachten op een bus die niet komt. We hebben best veel rituitvallen gehad. Ook hoor ik van reizigers dat lijnen niet meer rijden of nog maar gedeeltelijk. En dat ze veel vaker moeten overstappen dan vroeger. Ook hoor ik van mensen dat er soms geen vervangend vervoer is als er een trein niet rijdt.”

Dan maar fietsen
Om ervoor te zorgen dat hun kinderen of zijzelf toch op tijd op hun school of werk komen, hebben veel reizigers een elektrische fiets gekocht, weet Joost uit de verhalen die hij hoort. “Of ze kopen een brommer of auto om op hun werk te komen. Als je voor de derde keer staat te wachten op een bus die niet komt, gaan mensen alternatieven zoeken. Vervolgens worden lijnen nog minder rendabel. Het is een sneeuwbaleffect.”

Joost ziet dat het in de polder vooral de scholieren zijn die nog met het OV reizen. “En statushouders en asielzoekers, mensen die niet of nauwelijks Nederlands spreken.”

Verdienmodel
Om regionaal OV rendabeler te maken besloot de regering in 2000 dat het moest worden aanbesteed. Aanleiding was een Europese richtlijn uit 1991, waarin landen werden opgeroepen hun OV te privatiseren. Volgens de chauffeur is de ellende daarmee begonnen. “Nu gaat het meer om het verdienmodel dan om het aanbod. Arriva hield het aanbod nog redelijk in stand. Toen kwam Qbuzz. Lijnen werden in stukken gesneden, er werden meer overstappen gecreëerd. Waarom hebben ze het veranderd terwijl het bij Arriva goed ging? Het argument was dat Qbuzz het voor de reiziger beter zou maken, maar het ging om kostenvermindering.”

Personeelstekort
Personeelstekorten zorgen voor problemen in de bezetting. Joost: “In coronatijd zijn bijna alle uitzendkrachten eruit gezet. Nu komen we mensen tekort. We zijn niet helemaal terug op aantal reizigers van voor corona, maar het aantal is wel groeiend. Vergeleken met vóór corona zitten we nu denk ik op 90 procent. Overigens hoor ik van collega’s van andere OV-bedrijven nagenoeg dezelfde verhalen over personeelstekort, ritten die niet gereden worden, lijnen die verdwijnen of worden beperkt. Het is een landelijk probleem.”

Boetes
De druk op OV-bedrijven is groot, blijkt uit de woorden van Joost. “De overheid deelt boetes uit als ritten niet gereden worden, vanwege contractbreuk. Die boetes zijn flink. Daarom nemen OV-bedrijven nu iedereen aan en is er een minder strenge selectie dan vroeger. Maar kwaliteit begint al met het aannemen van goed personeel. Ze hadden in coronatijd niet zoveel mensen moeten wegsturen, de tijd moeten uitzingen. Corona wordt nu als excuus gebruikt voor problemen die er vóór corona ook al waren. Zoals: ritten die niet gereden werden, personeelstekort, veel ziekteverzuim, uitval van bussen die kapot waren. Er waren zoveel problemen dat chauffeurs huilend in de bus zaten.”

Meer rituitval
“Ik ben nu meer dan tien jaar chauffeur. Als een bus uitvalt weet ik precies wie er staan te wachten. Dat zijn bijvoorbeeld mensen van de sociale werkplaats. Ik denk dat er meer rituitval gaat komen, door personeelstekorten en doordat de ritten krapper gepland worden. Je komt in tijdnood.”
“Wat mijn werk toch nog leuk maakt? Dat je toch nog blije reizigers hebt. Dat je een kind bij een boerderij kan afzetten zodat het niet door de regen hoeft te lopen. Het is mooi om studenten te zien die je al in de bus had toen ze nog schoolkinderen waren. Je leert heel veel mensen kennen.”

* De echte naam en woonplaats zijn bij de redactie bekend.

Voor reacties van Qbuzz, de Provincie, Reizigersvereniging Rover en reizigers lees Het Kontakt van deze week.