'Om pesten aan te pakken hebben we de ouders hard nodig'

ZALTBOMMEL • In de Week Tegen Pesten vertelt leerlingcoördinator Marion van Aalst over de aanpak op haar scholengemeenschap Cambium. "Signaleren is het lastigst, zeker bij online pesten." Burgerpanel TipBommelerwaard.nl sprak zich ook uit over het onderwerp.

Pesten doet pijn, ook nog als het al lang geleden is. Marion van Aalst ziet het aan leerlingen die als zij-instromer op het Cambium komen omdat ze op hun vorige school het doelwit waren. "Pesters hebben vaak niet door wat de impact is van hun gedrag", weet ze.

Basketballer
Om dat te doorbreken, nodigt de Zaltbommelse school elk jaar Henk Pieterse uit om voor alle brugklassers zijn verhaal te doen. Pieterse is 2.11 meter, wat hem goed van pas kwam tijdens zijn profcarrière als basketballer. Maar met zijn afwijkende lengte werd hij op school dagelijks vernederd door medeleerlingen.

Reken maar dat zijn verhaal indruk maakt: in de gymzaal van het Cambium kun je een speld horen vallen als Pieterse zijn verhaal doet. "Dat zet leerlingen echt wel aan het denken. Ik heb gezien hoe leerlingen in een klas waar een vervelende sfeer hing, zich anders gingen gedragen na de voorstelling", vertelt Van Aalst.

Conciërges zien veel
Pesten verdwijnt natuurlijk niet door er één keer per jaar aandacht aan te besteden. Het onderwerp staat dan ook als vast onderwerp op de agenda van de maandelijkse pedagogische vergadering van het Cambium. "Verder zien de conciërges heel veel in de pauzes, zij weten bij wie ze moeten zijn als ze zich zorgen maken."

Buiten de boot
In het begin van het schooljaar zijn docenten extra alert. "Alle mentoren observeren de groepsprocessen in hun klas dan heel goed. Je merkt vaak snel wie er buiten de boot valt." In de brugklassen wordt in de eerste week een 'verdrag' opgesteld en besproken. "Dat is een samenvatting van het pestprotocol. Dat protocol zelf is natuurlijk maar een droog document, het gaat om de praktische invulling."

Whatshappy
In klas 1 en 2 wordt ook gewerkt met 'Whatshappy': de leerlingen bespreken met elkaar wat wel en niet kan op social media. "Alle mentoren streven ernaar om voor de herfstvakantie met elke leerling een gesprekje te hebben. Als hieruit of uit de observaties blijkt dat een kind niet lekker in zijn of haar vel zit, nemen we contact op met de ouders."

Ouders belangrijke schakel
Die ouders zijn een belangrijke schakel. "Op school kunnen kinderen best veel verbergen, maar thuis merk je een gedragsverandering vaak wel. Ouders willen vaak 'niet zeuren' bij de school, maar voor ons is het juist heel belangrijk om te weten als een kind bijvoorbeeld slecht slaapt. Mentoren benadrukken dat ook tijdens de kennismakingsavonden. Maar de opkomst is niet altijd even hoog op die avonden. Erg jammer", vindt Van Aalst.

Online pesten
Zeker bij online pesten - dit jaar het thema van de Week Tegen Pesten - zijn ouders onmisbaar. "In de tweede klas hebben we altijd een project over social media, waarbij we ook de ouders tips geven. Bijvoorbeeld: check af en toe de foto's op de mobiel van je kind, en stel als regel in dat de smartphone bij het slapen gaan beneden blijft."

Telefoonzakken
Ook op school blijft de telefoon niet altijd binnen handbereik. Het Cambium beschikt bij het vmbo inmiddels over 'telefoonzakken' met voor iedere leerling een eigen vak. Daarin verdwijnt aan het begin van de les de smartphone. Van Aalst verwacht dat de zakken ook op havo en vwo worden ingevoerd.

Streng toespreken
Signaleren blijft de grootste uitdaging voor Van Aalst en haar collega's. "Gelukkig weten leerlingen mij of hun mentor vaak wel te vinden. We horen het verhaal dan aan, van beide kanten. We proberen ze met elkaar in gesprek te laten gaan. Pesters spreek ik streng toe. We informeren ook altijd de ouders."

Subsidie voor ouderbetrokkenheid
Om ouders nog meer bij de school te betrekken, gaat het Cambium juist de ouders die zich niet zo snel melden voor de bestaande klankbordgroep uitnodigen mee te denken over uiteenlopende onderwerpen. Pesten zou er daar één van kunnen zijn. De gemeente Zaltbommel heeft subsidie beschikbaar gesteld en het project gaat nog dit jaar van start. Van Aalst: "Ouders en school hebben hetzelfde doel: dat kinderen gelukkig zijn en met een diploma van school gaan."

Bent u weleens gepest?
TipBommelerwaard.nl, het burgerpanel van Het Kontakt en Toponderzoek, boog zich ook over het onderwerp pesten. Van de 228 panelleden die de vraag beantwoordden, gaf 21 % aan weleens gepest te zijn of nog gepest te worden. Het aantal antwoorden is te laag om te kunnen concluderen dat één op de vijf inwoners van de Bommelerwaard met pesten te maken heeft, maar het geeft wel aan dat het veel voorkomt.

Bijna tien procent geeft aan zelf weleens iemand gepest te hebben.

Oplossing: alerte opvoeders
Het burgerpanel gaf ook aan hoe pesten verminderd of gestopt kan worden. Het belangrijkste (73 %) is volgens de respondenten dat opvoeders alert zijn. Zo merkt iemand op: "Ouders moeten meer tijd nemen voor communicatie, en dan bedoel ik niet alleen met je eigen kind, maar ook het andere kind en vader of moeder erbij. Maak je kind duidelijk wat het kan doen met pesten of gepest worden!" Verschillende mensen geven ook aan dat de volwassenen zelf opgevoed moeten worden.

Projecten op scholen
Projecten op scholen worden door 58 % ook genoemd als belangrijke remedie.

Ontslaan of van school sturen
Met de pesters is weinig medelijden. "Afstraffen", "minder soft optreden" en "zwaar bestraffen zoals ontslag op staande voet of verwijdering van school", zijn suggesties van het burgerpanel.

Wilt u ook per mail meepraten over actuele onderwerpen? Op TipBommelerwaard.nl vindt u meer informatie en kunt u zich direct opgeven. 

Meer informatie over pesten:
www.pesten.nl
www.weektegenpesten.com