Vrijspraak voor Kees Bor, oud-wethouder Zederik

AMEIDE • Bijna acht jaar lang zat Kees Bor uit Ameide in de beklaagdenbank omdat hij werd verdacht van kartelvorming. Op 3 juli sprak een rechter hem vrij, maar in feeststemming is Bor niet. Een terugblik op moeilijke jaren.

De woning van Kees Bor en zijn vrouw staat aan het einde van een doodlopend straatje. Sinds de inval van de ACM en politie, op 13 oktober 2009, zijn ze daarmee extra blij. 'De mensen uit het dorp hebben niets gezien.'

Zwijgende mensen
Niet dat Bor vindt dat hij iets heeft te verbergen. Maar de ophef in het dorp viel dankzij de ligging van zijn huis wel mee. Ook nu hij is vrijgesproken blijft het stil in het dorp. "Mensen zwegen en zwijgen erover", zegt Bor schouderophalend.

Leeuwenkuil
De gebeurtenissen op 13 oktober 2009 staan hem nog helder voor de geest. In het kantoor aan de achterkant van zijn vrijstaande woning, met uitzicht op grazende koeien, vertelt hij: "Ik las 's morgens in de Bijbel het stuk over Daniël die onschuldig in de leeuwenkuil werd gegooid. Dat greep me zó aan, ik weet niet waarom. Ik heb aan tafel zitten huilen."

"Daarna ging ik aan het werk op het gemeentehuis in Meerkerk, waar ik wethouder was. Er kwam een politieagent naar me toe: 'Je moet naar huis, er staan mensen voor je deur', zei hij. Bij mijn huis trof ik een groepje mensen aan, onder andere van de politie en de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMA, voorloper van de ACM: Autoriteit Consument & Markt, red.). Ik mocht niks meer doen, niet bellen, niet communiceren. Ze doorzochten het hele huis, namen computers en dozen met papieren mee."

Urenlange verhoren
"Het doet heel veel met je. Je bent je van geen kwaad bewust. Je komt hier thuis en daar lopen de leeuwen. Urenlang hebben ze met twee man verhoren afgenomen. Maar ik had niks te verbergen." Even later kwam zijn vrouw thuis. Zij zegt geëmotioneerd: "Ik zag al die mensen en dacht: er is iets met onze kinderen of kleinkinderen."

Verkiezingen
Bor vervolgt: "Na de inval stond mijn partij, de SGP, achter me. Maar bij de verkiezingen stond ik onderaan op de lijst. De burgemeester belde op de dag van de inval een keer of drie: of ik vrijwillig wilde vertrekken. Ik zei: dat is niet aan de orde, er is niet bewezen dat ik iets strafbaars deed."

Veilingen
Bor kreeg te horen dat zijn samenwerking met andere vastgoedhandelaren tijdens executieveilingen niet door de beugel kon. Dat bevreemdde hem. "Ik had eerst een dakdekkersbedrijf, ben in 1995 het onroerend goed in gegaan. Ik kocht bij makelaars. Rond 2000 zakte de markt in elkaar; prijzen zakten, maar huiseigenaren hielden bij verkoop vast aan het oude prijsniveau. Daardoor kon ik niks meer kopen. Toen ben ik op veilingen terechtgekomen."

"Op de veilingen merkte ik dat er onder handelaren onenigheid was over het nakomen van afspraken. Ik zei: jongens, ik ga het op papier zetten, want afspraken moet je nakomen. Dus ik heb lijsten gemaakt van de handelaren die wilden samenwerken en kruiste aan wie meedeed bij het inzetten op een pand."

Risico delen
Hij legt uit dat bieders op een veiling eerst kunnen inzetten bij opbod, dat daarna de afslag (bij afmijning) plaatsvindt. "De afmijner heeft het pand en de inzetter, de hoogste bieder, krijg een beloning van 1 procent. Want als er niet afgemijnd wordt, heeft de inzetter het pand en zit hij eraan vast. Door met een groep handelaren in te zetten, deelden we dat risico. De banken vonden het schitterend, die hadden een mooi afzetkanaal. Ze wilden het huis kwijt omdat de eigenaar de hypotheek niet meer kon betalen."

Niet nadelig
Na de inval van de ACM vroeg hij zich af: is het reëel wat we gedaan hebben? "Ik heb het uitgerekend: de verkopers hebben gemiddeld hogere prijzen gekregen voor hun huis dan wanneer wij als handelaren niet samengewerkt hadden. Omdat je samen sterker stond, kon je meer aan. We hebben een rapport laten maken; ook dat wees uit dat het niet nadelig was voor de prijzen. Aan de ACM vroegen we: wat mogen we dan wel? We hebben ruim drie jaar op richtlijnen moeten wachten."

Boete geschrapt
Aanvankelijk kreeg Bor een boete van miljoenen opgelegd. Na procederen werden het tonnen. Hij ging in hoger beroep en hoorde op 3 juli in Den Haag dat de boete wordt geschrapt, vanwege gebrek aan bewijs voor concurrentievervalsing. Krijgt Bor reacties? "Nagenoeg niet." Terneergeslagen: "Ik ben nu 65, mijn oogstjaren zijn voorbij."

Parkinson
De echtgenote van Bor lijdt aan Parkinson. "Alle gebeurtenissen gaven spanning, dat moet je niet hebben met Parkinson." Over de toekomst zegt de oud-wethouder: "Ik zou wat meer uit willen dragen wie God is. Ik zou iets willen betekenen voor de mensheid. Ik ben mantelzorger, voorzitter van Parkinson Café Gorinchem en provinciaal coördinator van de Parkinsonvereniging in Zuid-Holland. Ik zet me helemaal in voor de ziekte van mijn vrouw. Verder weet ik niet wat er op mijn pad komt. Dat laat ik aan God over. Ik ben uit de leeuwenkuil. God bestuurt mijn leven."

Schadevergoeding
Andere handelaren gaan met de toezichthouder in gesprek over een mogelijke schadevergoeding. "Zij schakelen advocaten in. Het gaat hen zeker lukken, maar ik blijf daar buiten; ik ga het zelf doen. Ik wil niet trappen, wel wil ik de ACM een spiegel voorhouden, laten voelen wat ze me aangedaan hebben."

"Heb je vijanden lief, staat er. De ACM moet zelf bepalen wat ze doen, ik ga geen bedrag vragen. Als ze niks doen, weet ik nog niet wat ik doe. Daar zou een procedure uit voort kunnen komen. Het gaat me erom dat ze ervan leren, voor volgende zaken. Ik wil zeggen: kijk wat je mensen aandoet, dat moet je niet zomaar doen."

"Of ik opgelucht ben over de uitspraak? Wat zal ik daarover zeggen… Ik blijf me maar afvragen: waarom heb ik bijna acht jaar in die gevangenis moeten zitten? Want zo voelde het, als een gevangenis."