'Er is veel onrust op afdeling kleinschalige zorg van Graafzicht'

MOLENWAARD • Gery Ooms uit Wijk en Aalburg werkt al jaren in Graafzicht (Bleskensgraaf). Ze vindt dat veel niet goed gaat in het verpleeghuis. Ze is niet de enige.

In april vorig jaar nam Gery Ooms ontslag als Verzorgende Individuele Gezondheidszorg (VIG) bij Graafzicht, een locatie van Present. Dat deed ze uit onvrede over het beleid van de zorgorganisatie. "Goede mensen werden ontslagen en vervangen door uitzendkrachten."

Zzp'er
Ondanks haar vertrek bij Present als vaste medewerker, werkt Gery nog regelmatig in Graafzicht. "Ik ben nu zzp'er in de zorg en Present heeft een tekort aan eigen hoger opgeleide medewerkers", vertelt ze. Ze heeft wel even geaarzeld voordat ze de krant belde. "Ik hou er rekening mee dat ik niet meer bij Present mag werken na dit interview."

Zoon bewoner
Dat ze desondanks de telefoon pakte met de vraag of ze haar verhaal mocht vertellen, is omdat ze vond dat er informatie ontbrak in eerdere artikelen in deze krant. Extra aanleiding vormde een gesprek dat ze had met Kees de Jong uit Dordrecht, een zoon van een inmiddels overleden bewoner. Ook De Jong benaderde naar aanleiding van eerdere artikelen Het Kontakt, omdat een artikel over Hof van Ammers (ook een locatie van Present) niet overeenkwam met zijn ervaringen in Graafzicht.

Onvrede
Gery: "Om te beginnen vind ik het vreemd dat Present zegt dat er een tekort is aan hoger opgeleiden. Ik ben nu bijna anderhalf jaar uit vaste dienst. In die periode zijn er negen VIG'ers zelf weggegaan, twee zijn er later aangenomen en weer op straat gezet. Ik vind dat Present in ieder geval zou moeten nagaan waarom die negen VIG'ers ontslag namen en iets moet doen aan de onvrede die er blijkbaar is."

Afzonderlijk koffiedrinken
"Dat ik mijn verhaal in de krant wil vertellen is niet omdat ik wraak wil nemen", vervolgt Gery. "Ik ben niet voor niets in Graafzicht teruggekomen als zzp'er. Ik hoop dat er iets zal veranderen, want zelf word ik er waarschijnlijk niet beter van dat ik uit de school klap. Ik doe mijn werk voor de bewoners, voor hen geef ik dit interview."

"In de eerdere reportage van Het Kontakt vertelde VIG'er Hennie Korevaar van Hof van Ammers dat zij regelmatig gezellig koffiedrinkt met de bewoners. Maar in Graafzicht is het heel vaak zo dat personeel in de zithoek zit en bewoners in de eethoek zitten. Ik heb zelfs vaak meegemaakt dat personeel al koffiedrinkt terwijl bewoners moeten wachten. Terwijl bewoners al de hele dag voor zich uit zitten te kijken. Ga er gezellig bij zitten, maak af en toe een opmerking tegen hen."

Geen aandacht
Gery is blij dat ze nu zzp'er is. "Als zzp'er kan ik weer doen waarvoor ik de zorg ben ingegaan. Ik weet dat papierwerk nodig is, maar het is niet nodig dat mensen de hele middag met z'n tweeën achter de laptop zitten en dat er niemand bij de mensen is. Dat zie je tegenwoordig vaak. Het lijkt erop dat de zorg alleen nog bestaat uit wassen en eten en drinken geven, aandacht schiet er vaak bij in. De goede krachten niet te na gesproken."

Veel onrust
"Als personeel hebben we al vaak dingen aangekaart. Er is verschil tussen de afdelingen. Er is veel onrust bij de kleinschalige zorg (ksz), afdeling twee, vooral daar loopt veel personeel weg. Op die afdeling heeft zelfs een man zijn vrouw op de wachtlijst laten zetten voor een ander verpleeghuis. Zijn klachten worden niet zo serieus genomen. De sfeer op die afdeling is niet goed. En in heel Graafzicht heerst angst om dat naar buiten te brengen, want als je naar de media stapt of klaagt ben je niet zeker van je baan. Toen in december 2014 een groot aantal medewerkers werd ontslagen vanwege bezuinigingen, kreeg het personeel een verbod om met de pers te praten."

Papierwerk
Gery begrijpt dat er soms dingen misgaan. "Dat is overal zo. Maar het had een hoop gescheeld als Present een keer sorry had gezegd tegen familie van mensen die terecht een klacht hadden." Van grote invloed is volgens Gery het besluit om de teams zelfsturend te maken. "Dat kan goed werken, maar dan moet je die verandering in het eerste jaar wel goed begeleiden. Personeel krijgt steeds meer taken en moet zelf maar zien hoe en wanneer het werk gedaan wordt. Dat gaat ten koste van de bewoners. Er wordt helaas nooit gevraagd of je de bewoners wel genoeg aandacht gaf, wel of je papierwerk in orde is."

Andere oud-medewerkster
Een andere oud-medewerkster (ze nam dit jaar zelf ontslag), wil niet met haar naam in de krant. Ze is bang voor vervelende reacties. "Ik heb ontslag genomen omdat ik de bewoners niet kan geven wat ik hen wil bieden. En ook omdat we als personeel nooit een complimentje krijgen en er naar onze klachten niet wordt geluisterd. We hebben bijvoorbeeld aangegeven dat het inwerken van nieuwe medewerkers beter moet worden geregeld. Zij worden in het diepe gegooid en moeten het maar uitzoeken, waardoor veel mensen al na een paar weken weer weg zijn. Als je daar iets over zegt, wordt dat weggewuifd."

Geen tijd
Wat is er volgens de vertrokken medewerkster mis met de zorg? "Bewoners zien elke dag een ander gezicht, ze moeten dingen honderd keer vragen omdat het personeel dingen niet weet. Er is geen tijd meer om een praatje te maken met bewoners. Maar we zijn geen robot die mensen uit bed haalt en aan een tafel zet. Op de afdeling waar ik werkte kunnen de mensen niet naar buiten, dat kan alleen als familie hen meeneemt. Present had van tevoren kunnen bedenken wat er zou gebeuren toen ze helpenden ontsloegen. Bewoners zitten nu elke dag te wachten totdat hun oude dag voorbij is. Dat vind ik erg."

Klachten familieleden
Ook familie van verpleeghuisbewoners merken dat de druk op de zorg is toegenomen. Kees de Jong uit Dordrecht vindt dat het inzetten van uitzendkrachten de kansen op fouten onaanvaardbaar vergroot.

Eerder artikel
De vader van De Jong woonde in Graafzicht, (ksz, tweede verdieping), tot aan zijn overlijden in juli dit jaar. De Jong reageerde op het artikel 'Het werk in de zorg is pittig', in Het Kontakt van 28 juli. Verzorgende Hennie Korevaar vertelde in dat artikel dat er hoger geschoolde verzorgenden moesten worden aangesteld, na het ontslag van lager geschoolde medewerkers vorig jaar. Vanwege een gebrek aan VIG'ers (Verzorgenden Individuele Gezondheidszorg), vullen uitzendkrachten de lege plaatsen. "Dat is voor deze doelgroep niet zo goed", erkende Korevaar.

Niet naar wc
De Jong: "Korevaar vertelde dat ze soms samen met bewoners koffie drinken of met hen naar de bakker gaan. Maar in Graafzicht gebeurt dat niet. Bewoners roepen vijf keer dat ze naar de wc moeten, maar worden genegeerd omdat personeel achter de computer zit." Ook zegt hij: "Als je mensen ontslaat, zorg je dat je in ieder geval in gang zet dat er hoger gekwalificeerd personeel komt. We zijn nu 1,5 jaar verder, ik zie ze nog steeds niet. Uitzendkrachten zijn niet tijdelijk en vaak stond er alleen maar vreemd personeel. De kans op fouten is daardoor levensgroot, net als de kans op een verkeerde benadering van bewoners. Personeel gaf een koekje aan iemand die niet kan slikken, ik moest ingrijpen."

Geen drinken
Een ander bezorgd familielid is Din Rietveld uit Alblasserdam. "Mijn 92-jarige moeder woont al een jaar of zes in Graafzicht. Toen ze er kwam, had de zorg tijd om bij mensen te zitten en te helpen met eten als dat nodig was. Nu wordt het eten op tafel gezet, als mensen hun vork niet vast kunnen houden is dat jammer. Wat ons het meest stoort: als mijn moeder de kracht niet heeft om haar beker drinken op te pakken, wordt die na een tijdje weer bij haar weggehaald zonder dat ze heeft gedronken. Er is geen tijd om haar te helpen. Ik neem het de zusters niet kwalijk, ze hebben het veel te druk."

Laat uit bed
Er zijn te weinig mensen voor het werk, vindt Rietveld. "Onze moeder wordt vaak pas om 11.00 uur uit bed gehaald en 's avonds moeten de bewoners weer vroeg naar bed. Dat laatste komt doordat er om 21.30 uur een wisseling van de wacht is, daarom willen ze de mensen om 21.00 uur in bed hebben. Ze beginnen om 18.00 of 18.30 uur met de eersten. Het verschilt wel per zuster, bij sommigen mogen ze nog even in hun pyjama aan tafel zitten. Ik heb het over de ksz, tweede verdieping. De gezelligheid van vroeger is er niet meer. Het personeel is druk en het bezoek loopt eigenlijk in de weg."

Meer werk
Rietveld constateert dat bezuinigingen niet de enige oorzaak zijn. Hij merkt dat ook de zorgbehoefte van de bewoners is veranderd. "Toen moeder pas in Graafzicht zat, waren er bewoners die was vouwden, ook konden ze nog de vaat afwassen. Dat kunnen ze tegenwoordig niet meer, dus er is ook daardoor meer werk voor het personeel."

In luier plassen
T. Groot uit Sliedrecht heeft zijn vrouw ingeschreven bij een ander tehuis. Twee van zijn klachten: "Ze trokken mijn vrouw een te wijde rok aan, waardoor ze viel en gewond raakte. En ik hoorde personeel tegen een bewoonster die naar de wc wilde zeggen: 'U hebt een luier om, plas maar in uw broek'."

De naam van de tweede oud-medewerkster is bij de redactie bekend, evenals meer namen en bezorgde verhalen van (oud-)personeelsleden en familieleden van bewoners.

Reactie management
Voorafgaand aan publicatie kreeg het management van Present de artikelen over Graafzicht te lezen. Manager zorg en welzijn Henk-Jan Misbeek reageerde schriftelijk. Zijn onverkorte reactie publiceren we hieronder.

"Allereerst vinden we het natuurlijk ontzettend vervelend dat er negatieve berichten zijn over de zorg die we leveren aan cliënten die wonen in onze locatie Graafzicht", begint Misbeek van Graafzicht.

Zorgvuldig reageren
"De zorg van kwetsbare mensen wordt aan ons toevertrouwd en als daar kritiek op komt kunnen we niet anders dan daar zorgvuldig op reageren. De kritiek die wordt geuit gaat specifiek over onze afdeling Kleinschalige Zorg (verpleeghuis) en niet over Graafzicht als geheel."

In orde maken
"En ja, op die afdeling gaat op dit moment inderdaad niet alles goed en daar zijn we zelf natuurlijk ook niet blij mee. We gaan er de komende tijd dan ook alles aan doen om dit weer in orde te maken. Daar hebben onze cliënten, familieleden, vrijwilligers en collega's recht op."

Toegenomen zwaarte
Misbeek vervolgt: "De zorg op deze afdeling, die bestaat uit twee huiskamers en diverse appartementen, is de afgelopen jaren in zwaarte hevig toegenomen. Ook de reorganisatie van eind 2014, begin 2015 is nog steeds voelbaar. De reorganisatie was het gevolg van overheidsbezuinigingen. Inmiddels ziet de overheid nu zelf ook in dat de maatregelen toch wel erg stevig en snel zijn doorgevoerd."

Financieel
"Helaas voelen wij met elkaar, ook in Graafzicht, de gevolgen hiervan. We zouden graag veel meer mensen inzetten, maar dat is financieel niet haalbaar. Desondanks moeten onze cliënten kunnen vertrouwen op goede zorg."

Uitzendkrachten
"In Graafzicht worden momenteel inderdaad veel uitzendkrachten ingezet. Dit zijn niet zomaar uitzendkrachten, maar gediplomeerde zorgprofessionals. Die worden ingezet, omdat we anders de bezetting niet rond krijgen. We zijn druk bezig met het werven van hoger opgeleid personeel, zodat we uiteindelijk geen uitzendkrachten meer hoeven in te zetten. Voor de persoonlijke benadering zijn bekende gezichten van groot belang. Dat willen we graag zo snel mogelijk realiseren en daar werken we dus hard aan."

Plan van aanpak
"We hebben er vertrouwen in dat we, samen met de collega's, de mensen weer tevreden kunnen gaan stemmen. Inmiddels zijn we gestart met de voorbereidingen om te komen tot een plan van aanpak om zo snel mogelijk resultaat te boeken. Dit doen we samen met de medewerkers van de afdeling, de lokale Cliëntenraad en de Ondernemingsraad."

Meer informatie over het onderwerp, waaronder een reactie van een lid van de Cliëntenraad, is te vinden in Het Kontakt editie Alblasserwaard van donderdag 29 september.