Werkendamse huisarts Laurens van Ede bedacht palliatieve kit: ‘Heeft niets met euthanasie te maken’

WERKENDAM • Het is al weer enige tijd geleden dat de Werkendamse huisarts Laurens van Ede de door hem bedachte palliatieve kit lanceerde. Hij werd er tegen wil en dank een BN’er door. Alle media doken erop. Zo erg dat hij maar een mediastilte inlaste. 

“Dat deed ik bewust, want ik wilde geen tv-persoonlijkheid worden of zo. Ik wil gewoon huisarts zijn voor mijn patiënten hier”, vertelt hij in zijn spreekkamer van de huisartsenpraktijk aan de Raadhuislaan. Nu nog één keer, wil hij zijn project en dan bijzonder in Het Kontakt voor het voetlicht halen omdat hij nog een boodschap heeft en daarmee wat ruis op de lijn weghaalt.

Wat is de palliatieve kit?

Eerst toch nog even de uitleg over de palliatieve kit, hoewel het project inmiddels al wel genoegzaam bekend zal zijn. De palliatieve kit is een box die middelen bevat om snel te kunnen handelen wanneer er verslechteringen of problemen zich opwerpen bij mensen in de terminale fase. 

Tijdens mijn werk zag ik dikwijls dat patiënten onnodig moesten lijden

“Tijdens mijn werk zag ik dikwijls dat patiënten onnodig moesten lijden. Dingen liepen uit de hand. Het moest beter kunnen als je de juiste spullen direct bij de hand hebt en de juiste afspraken ter plekke kunt maken. Daar voorkom je heel veel ellende mee, was mijn gedachte. Zo is de kit ontstaan”, vertelt Van Ede het verhaal over het ontstaan van de kit in een notendop. “Het idee is vijf jaar geleden overigens al geboren. Inmiddels wordt de kit bij veel huisartsen ingezet.”

Geen euthanasie

De belangrijkste motivatie van Laurens van Ede om nu nog een keer in de schijnwerper te komen en dit interview te doen, is dat hij iets wil ontzenuwen. Hij wil onderstrepen dat de inzet van de palliatieve kit absoluut niets met euthanasie heeft te maken. Bij enkele groepen in de samenleving, vooral ook in onze contreien, wordt daarover gediscussieerd. Hij vindt dat jammer en onnodig.

Ik weet dat een deel van de patiënten het een en ander met argusogen bekijkt

“Daarom wil ik het graag nog eens goed uitleggen”, begint huisarts Van Ede. “Ik weet dat een deel van de patiënten het een en ander met argusogen bekijkt. Zij en hun omgeving stellen de vraag: is dit euthanasie? Ik kan gelukkig zeggen dat het met euthanasie niks te maken heeft. Het is puur palliatieve zorg. Met het inzetten van de palliatieve kit wordt op geen enkel moment het leven bekort. Met de kit verlichten we alleen de symptomen, zoals onder meer ernstige pijn en ernstige benauwdheid. Het verkort absoluut niet het leven.”

“Daarnaast is het gesprek met de familie en patiënt zelf altijd heel belangrijk. Continue worden er afwegingen gemaakt. Dat staat bovenaan. Wat doe je wel en wat doe je niet. Het is niets anders dan andere medische zorg. Normale zorg dus”, stelt Laurens van Ede. De Werkendamse huisarts, die ook medisch directeur van een huisartsenvereniging in Gorinchem is, hoopt met deze uiteenzetting wat recht te hebben gezet. “Ik vertrouw erop dat het nu allemaal wat helderder is.”

Win-win situatie

De palliatieve kit is bij veel huisartsen, apothekers en verpleegkundigen al ingeburgerd. Het is ook een soort win-win situatie richting de zorgkosten. Van Ede vertelt dat hij vele hobbels moest nemen voordat het zover was. Niet altijd even gemakkelijk. Met zorgverzekeraars en apothekers moest hij rond de tafel. Inmiddels is er al heel veel gestroomlijnd. Zo staan de grote zorgverzekeraars achter het project. Bij veel huisartsen is het al gemeengoed en wordt het verder in het land als het ware uitgerold. 

“Tachtig procent wil graag in eigen omgeving overlijden. In de praktijk kan de wijkverpleegkundige dit ook behandelen eventueel met een uitvoeringsverzoek of overleg met de behandelend arts. Het scheelt ook in de thuissituatie heel veel paniek. En het bespaart ambulanceritten en ritten voor de huisartsen. Besparingen dus voor de zorgverzekeraars.”

Effectonderzoek

Van Ede, die graag onderstreept dat hijzelf geen enkel financieel gewin nastreeft, is ook blij dat er binnenkort waarschijnlijk gestart wordt met een effectonderzoek door het Julius Centrum in Utrecht. “Er is een aanvraag voor een groot onderzoek dat over vier jaar loopt. Hopelijk wordt de aanvraag snel goedgekeurd en dan weten we te zijner tijd met z’n allen wat het effect en de besparingen zijn.”

Marry Bouman